Guido Valcke in Iraaks-Koerdisch vluchtelingenkamp

Recent was de Dendermondse ondernemer Guido Valcke voor de tweede maal in Irak om er hulp te verlenen aan in kampen verblijvende en uit de regio komende oorlogsvluchtelingen. Opvallend is echter dat hij daarbij niet het gebied rond Erbil, de zogenaamde hoofdstad van Iraaks Koerdistan, bezocht maar de Koerdische zone rond de stad Suleimaniya.

Afgelegen gebied

Het is een gebied welke de klassieke media in regel bijna nooit bezoeken. Die blijven hangen in het noordwestelijke deel van Iraaks Koerdistan rond Erbil en het gebied in het noordoosten van Syrië. Alsof er hier in de regio om Suleimaniya een soort van pestplaag zou zijn uitgebroken.

In dit Iraaks vluchtelingenkamp kunnen de kinderen nu de trein  nemen naar… Brussel. Guido Valcke staat fier vooraan bij zijn realisatie.

Hier in deze streek ligt Halabja, de in 1988 door een gifgasaanval getroffen stad waar het leger van de toenmalige president Saddam Hoessein met mosterdgas en enkele zenuwgassen een groot bloedbad veroorzaakte met duizenden doden. Het was tijdens de Iraaks-Iraanse oorlog en de Patriottische Unie van Koerdistan (PUK), die hier de baas is, steunde Iran met de wapens.

Maar die verre reis naar een deels toch geïsoleerd gebied was geen probleem voor ondernemer Guido Valcke. En achteraf gezien bleek een visum zelfs niet nodig. Deze trok met steun van de Nederlandse Parwin Stichting, een ngo uit de buurt van Twente in Overijssel, vorige maand voor de tweede maal op avontuur naar de regio rond de stad Suleimaniya.

Guido Valcke werkt via enkele ondernemingen zoals Houtland, Techwood en Europlay die allen rond de productie en verkoop van afgewerkte houtproducten actief zijn. Het is via Europlay dat hij hier in dit verhaal actief is. Dit bedrijf maakt houten speeltoestellen voor onder meer scholen, gemeentes en pretparken.

Maar door allerlei reden waaronder een gewijzigde technische normering in de EU was hij blijven zitten met twee grote toestellen waaronder een trein en een torencombinatie evenals een kleiner speeltuig. En die wou hij niet zomaar richting afval gooien maar installeren waar men ze nog kan gebruiken. Voor kinderen en het goede doel dus.

Guido Valcke is immers ook nog actief bij een ngo die werkt binnen het kader van 11.11.11 rond hulpverlening aan het Zuiden. Hier wil hij dit werk voor kinderen in nood via een eigen initiatief verder zetten. Het was dus zoeken naar een nieuwe bestemming voor deze toch zeer mooie toestellen.

Arabieren, Koerden en Yezidis

En na een vrij lange speurtocht werd in Nederland uiteindelijk de Parwin Stichting gevonden die bereid was mee te helpen om die speeltuigen zonder kosten in een van de vele vluchtelingenkampen in de regio van het Midden Oosten te installeren. Andere ngo’s bleken op zijn smeekbede soms niet eens te antwoorden.

De meisjes en vrouwen in het vluchtelingenkamp konden kiezen uit de vele beha’s en waren heel tevreden met die geste van Guido Valcke en lingerieproducent Van de Velde. Een tot dan voor de dames onbereikbare luxe.

En dat werden dus de vluchtelingenkampen van Ashti en Barika in de omgeving van de Iraaks-Koerdische stad Suleimaniya. Een agglomeratie met een goeie 650.000 inwoners. Het zijn kampen waar telkenmale ongeveer 13.000 mensen verblijven, veelal vrouwen en kinderen. Met een mix van Yezidi’s, Arabieren en Koerden met ook vluchtelingen uit zowel Syrië als Irak.

Hij zorgde daarbij voor het transport van hier naar het verre Irak. Geen sinecure natuurlijk maar via Nederland en Turkije lukte het die spullen naar ginds te brengen. Verder diende hij zelf ook naar die vluchtelingenkampen te gaan om ze met lokale hulp te installeren. Wat mits een week werk.slaagde.

Een onderdeel van deze missie was ook het afleveren ginds van een zeer groot pakket beha’s van Van de Velde uit het bij Dendermonde gelegen Schellebelle. Het is de internationaal gekende producent van o.m. de merken Prima Donna en Marie Jo en een bedrijf met een oerdegelijke reputatie. Maar ook een met een erg strikte kwaliteitscontrole.

Greet Van de Velde, van het gelijknamige bedrijf: “Wat wij meestuurden waren beha’s die niet 100% aan onze normen voldeden en in plaats van ze te vernielen vonden wij het beter om ze ginds weg te schenken.”

Natuurlijk gebeurde de distributie van die kleding onder de strikte controle van de vrouwen die de kampen mee besturen. De plaatselijke cultuur zou de aanwezigheid van mannen daar niet aanvaarden. Maar dat zij met die gift van Van de Velde tevreden waren hoeft men natuurlijk niet te betwijfelen. Gratis Belgische luxe kleding in een Iraaks vluchtelingenkamp is niet iets wat je er normaal zou verwachten.

Guido Valcke: “Een probleem in die kampen is wel dat de relatie tussen Koerden, Arabieren en die Yezidi’s verre van optimaal is. En die mixen is niet evident. Veelal leven ze dus apart met in Ashti ongeveer 10% Yezidi’s.”

De Yezidi worden gezien als Koerden maar hebben een erg speciale godsdienst die een mengvorm is van allerlei oude lokale religies die men samenvoegde met elementen uit het christendom, de islam en het judaïsme. Over de geschiedenis van de religie is echter amper iets geweten. Het is ook een erg  gesloten gemeenschap.

Dat de speeltuigen van Europlay populair zijn bij de kinderen uit dit door de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de VN, bestuurde vluchtelingenkamp is duidelijk.

Zij spreken normaal het Kurmanci, een taal binnen de Koerdisch-Iraanse taalgroep. Tijdens de oorlog met ISIS voelden de yezidi’s zich door de Koerdische Democratische Partij (KDP), die de regio rond Erbil beheerst, verraden waardoor zij grotendeels in handen vielen van ISIS. Met het gekende resultaat.

De kern van hun woongebied is het Iraakse Sinjar gebergte aan de grens met Syrië en Turkije. De regio van Suleimaniya valt onder controle van de Patriottische Unie van Koerdistan (PUK) die beheerst wordt door de familie Talabani. En die leven op erg gespannen voet met de KDP van de clan Barzani uit Erbil.

In 1998 kwam het zelfs tot een erg bloedige burgeroorlog tussen beiden. Een onder controle van de VS tussen beiden georganiseerd vredesverdrag zorgt sindsdien voor een relatieve rust in dit gebied.

Guido Valcke is tevreden over zijn missie en kijkt terug: “Het plaatsen van die toestellen is een zeer complexe zaak en dient te gebeuren door mensen die er ervaring mee hebben. En met hulp van enkele lokale mensen lukte het. En bij de kinderen en hun ouders is er veel blijdschap. De speeltuigen bleken onmiddellijk zeer populair en uiteraard is er bij die toestellen een continue bewaking. En ik heb van de gelegenheid gebruik gemaakt om ook het aan die gifgasaanval gewijde museum in Halabja te bezoeken.” De missie slaagde dus voor Guido Valcke die er ginds wat vrienden bijkreeg. En die hebben nu een trein naar Brussel.

Willy Van Damme

Foto’s: Guido Valcke