Leopold II en de rest

Er is op dit ogenblik veel te doen in België rond de positie van koning Leopold II en zijn avonturen in Afrika en dus vooral Congo. Reeds tijdens diens leven was er in de media hierover al veel herrie. Op de conferentie van 1885 in Berlijn werden de lijnen netjes afgebakend tussen de gebieden die bestemd waren voor – sorry de term – bloeddorstige Europese regeringen op zoek naar het lekkerste stukje Afrikaanse taart.

Britten, Spanjaarden, Portugezen, Fransen, Duitsers maakten er volop ruzie over wie het grootste voor hen interessantste deel van Afrika kon bemachtigen. Het was in wezen zelfs het voorspel voor de twee latere wereldoorlogen.

De Britten met o.a. Cecil Rhodes wilden daarbij hun kolonies in Noord-Afrika verbinden met die in het zuiden. Egypte was kort voordien in 1882 al Brits eigendom geworden. Maar daar staken de anderen een stokje voor en zo kon onze koning Leopold II ten private titel zijn stuk meepakken. Een enorm groot gebied waar men toen vooral ivoor zag en later rubber en nog later ijzer, kobalt, diamant en koper.

Britse schietschijf

En de Britten woedend dat die vervloekte Leopold II er mee was gaan lopen. Met Tanzania, Burundi en Rwanda voor de Duitse aartsvijand. Daar ging dus de gedroomde Noord-Zuid verbinding.

En dus begon Londen in de media de brutaliteiten van Leopold II breed in hun pers uit te smeren. Over hun praktijken met o.m. de opiumhandel zweeg men zedig. Men schakelde zelfs missionarissen in. Juist zoals men nu via ngo’s zoals Amnesty International andere tegenstanders als een Poetin of Kadhaffi en Xi Jinping er van langs geeft. Niets nieuws onder de zon.

Verdeling Afrika - 1884-1885 - Berlijn

Wie nog een lekker stukje? Tijdens de Berlijnse conferentie over Afrika die van november 1884 tot februari 1885 duurde kregen de aanwezigen ieder een lekker stukje Afrika. In wezen is er nog weinig veranderd als we de strijd om Libië, Irak en Syrië nu zien. De hebzucht tiert nog welig. En als toen verkoopt men die bloeddorstigheid via de media aan de goegemeente als het doen van goede daden. In die tijd was dat het brengen van de beschaving nu het steunen van de democratie en dies meer. Ook hier klink een wel bekend refrein.

En onder meer voor Vlaams nationalisten, niet zelden ook republikeinen, is Leopold II een uitstekende schietschijf. Wie kan Leopold II nu na al die boeken nog verdedigen? Want de man heeft onder zijn bewind een flinke massaslachting georganiseerd.

Met hulp van Belgische militairen. En dus, zeker tegenwoordig met al die Belgen met Congolese wortels, is het niet moeilijk om wat betogers tegen Leopold II bij elkaar te rapen. Gerechtigheid heet dat.

En elders

En dus moet Leopold II er zowat overal aan geloven. Maar het verhaal stinkt kilometers ver naar de hypocrisie. Wie de oorlog om Irak, die feitelijk al begon toen de VS Saddam Hoessein in 1979 aan de macht brachten, bekijkt ziet ook miljoenen doden en een totaal vernield land. Wat zonder twijfel een bewuste politiek is geweest. En België was wel niet actief betrokken maar steunde dit toch.

Historisch zijn de woorden van Madeleine Albright, een ‘grote’ dame van de Amerikaanse buitenlandse politiek bij de Democratische Partij, Op een vraag op TV of het embargo tegen Irak wel de 500.000 dode kinderen waard was stelde zij, na wat aarzelen, onomwonden dat zij dat waard waren.

Als dat geen massamoordenaar is geweest wie dan wel? Er zijn in de recente geschiedenis al voor veel minder mensen voor levenslang naar het cachot verwezen of zoals Saddam naar de strop.

DSCN7129

Het standbeeld in Blankenberge gewijd aan de in de Congolese vrijstaat gesneuvelde Belgische militairen Jozef Lippens en Henri De Bruyne. Die werden vermoord in dienst van Leopold II bij het bestrijden van anderen die in ‘zijn ‘ Congo actief waren. Of het verhaal dat hier verteld wordt historisch juist is zal wel sterk dienen betwijfeld te worden. Het verhaal klinkt wel heel mooi.

Wie is dan de grootste smeerlap? Leopold II of de opeenvolgende Amerikaanse presidenten van Jimmy Carter tot Donald Trump en hun Belgische hulpknechten. Het neerhalen van al die standbeelden zal velen zeker voldoening geven maar als het daar bij blijft dan stellen er zich vragen over de hypocrisie.

Maar dat is het klassieke lot van dergelijke bewegingen die na een korte opwelling steevast een snelle dood sterven Trouwens op de Brusselse Kunstberg staat een ruiterstandbeeld van een zekere Godfried van Bouillon, de kruisvaarder die er in slaagde om Jeruzalem te veroveren en voor zover geweten alle inwoners over de kling liet jagen, christenen, joden en moslims. Hij kende geen genade.

Zijn standbeeld staat er nog. Zinnebeeld van een sterk expansionistisch gericht België. Zoals ook dat standbeeld in Blankenberge van de militairen Jozef Lippens en Henri De Bruyne die in 1892 in dienst van Leopold II stierven in de strijd tegen Arabische tegenstanders.

Slavenhandelaars zegde men. Helden weet het standbeeld over beiden te vertellen. Ja, Arabieren waren er in 1895 in Berlijn niet bij. Daar was alleen plaats voor het (sic) superieure blanke Europese volk. Of eerder voor die hun bazen. Het gezin van Pamel kwam daar niets doen.

Willy Van Damme

9 gedachten over “Leopold II en de rest

  1. Bedankt voor de nuchtere kijk. Alle westerse landen hebben boter op het hoofd.
    Christoph Heylen

    Antwoord:

    Ze beweren wel zo onschuldig te zijn als een pasgeboren lammetje. Ze stellen ook de hoeder te zijn van de rechtstaat, de vrijheden, de mensenrechten, de democratie en de moraliteit. Iemand meer?

    Maar bijvoorbeeld de Mongolen toen ze bijvoorbeeld Bagdad veroverden of de Japanners in Nanking en Korea waren ook geen lieverds hoor. Het zijn dan ook maar mensen!

    Willy Van Damme

  2. Eén vraag: bent u zelf al ooit in AFrika geweest in Congo, Ruanda, Burundi? Voor 1960 en daarna? Hebt u de Chinezen nu al eens bezig gezien in Congo????
    Karel Vervoort

    Antwoord:

    Wat heeft Uw vraag met dat stuk te maken? Ik ben wel al in Afrika geweest en had normaal op bezoek gegaan naar Kinshasa en Brazzaville maar die regering daar zag mijn komst niet zitten en gooide er nog wat bedreigingen bovenop. Kort voordien had men er trouwens gepoogd een journalist te ontvoeren.

    Maar ik weet natuurlijk dat er nog Belgen zijn die vinden dat Congolezen best gedijen in bomen met wat bananen erbij. En ja, de Europese mogendheden hebben dat allemaal gedaan voor de mooie ogen van die ‘zwartekes’ en nu komen die smerige Chinezen er alles leeghalen. Zaken die wij zo beschermden.

    Willy Van Damme

    • De Wereld Morgen is een links extremistische website. De volgende keer als men nog eens afkomt met de ‘miljoenen doden’ van Stalin ga ik antwoorden: “Jamaar, Ludo De Witte en co doen dat met hun tegenstanders ook.”

      Iedereen weet nu wel dat kolonialisme niet goed is, maar in de 19de eeuw werd dat als normaal beschouwd. Leopold vond dat hij de boot niet mocht missen. Maar om dan van hieruit dat land goed te besturen, terwijl de Congoboot een maand onderweg was om tot daar te geraken, dat is geen sinecure gebleken.

      Er wordt in de msm alleen maar over de negatieve kanten van het kolonialisme besproken, maar in 1960 hadden de Congolezen het beter dan vandaag.
      Edith Legrand

      Antwoord:

      Dat men dat toen normaal vond klopt niet. Het is als nu met de oorlog tegen Syrië. Vermeende journalisten weten dat via hun media wel te verkopen maar niet iedereen gaat ermee akkoord.

      Bij de verovering door de Fransen van Algerije in 1830 werd een groot percentage van de bevolking uitgeroeid. En toen eerder Napoleon Egypte veroverde was daar in de Arabische wereld grote verontwaardiging over. Het leidde tot hevige discussies over wat te doen die in de regio nog altijd voortduren.

      Ook ten tijde van de veroveringen van Latijns-Amerika was er bij velen ook in Europa groot ongenoegen zoals de discussies in de kerk tonen over het feit of die inwoners wel of niet mensen waren. Ook landen zoals Indië, Vietnam en China hebben zich massaal verzet waarbij miljoenen mensen stierven.

      Zie verder nog de uit die tijd daterende spotprenten over de Europese leiders die zich vergrepen aan wat nadien de Derde Wereld werd genoemd. In de beginnende socialistische beweging spuwde men op dit kolonialisme.

      In 1960 werd het land rechtgehouden door duizenden blanke bestuurders en toen die op amper een paar maanden tijd vertrokken klapte het land logischerwijze geheel in elkaar want België had er bewust voor gezorgd dat er amper Congolese intellectuelen waren. Want dat kon gevaarlijk zijn.

      En het stelen leerde men wel van die blanken. Of het nu beter is kan zijn. Ik denk dat het afhangt van waar in het land en van wie. Het neo-kolonialisme had nooit de bedoeling van landen als Congo een degelijk bestuurd welvarende natie te maken. Alleen de grondstoffen interesseerden de westerse bedrijven.

      Willy Van Damme

  3. Ik heb hier wat binnensmond’s gevloekt. Tegenwoordig is de enige lichaamsbeweging shudden met het hoofd… Zijn we niet lekker onze vriend Erdo vergeten die nu van de syrische koek aan het smullen is. En als die onverzadigbare honger blijft doorgaan zal het beloofde Griekenland er ook moeten aan geloven. Stond het niet geschreven in de kaarten 😉
    Tja, als de verborgen koning ( na scheve schaatsen) niet wordt gevonden dan is het spel onspeelbaar. Gelukkig zullen vele zombies ontwaken. Ach, en om het nog profetischer te maken zullen er ook doden heropstaan. Iedere verdoken pion zat( na een grondige facelift) en mits een rooie cursus gevolgd te hebben op zen plaats maar ze werden begot gevonden en geketend aan de moderne technieken. Nu zullen ze na berechting hun schepper zien 🙂 Oeps wie was als eerste aan de beurt? Ach, spiegeltje spiegeltje aan de wand wie is de wakkerste van het land.

    Groeten

    Louise

    Antwoord:

    Ach Erdogan, die denkt dat zijn land al een supermacht is die zomaar de lekkere brokken van Syrië, Irak en Libië kan meepikken en van de oostelijke Middellandse Zee een soort Erdoganzee kan maken. Erdogan lijkt wel een volgeling van Icarus.

    Willy Van Damme

  4. In elk geval een belangrijk punt dat de aandacht voor de koloniale misdaden van Leopold 2 zeer selectief was. Het is me al eerder opgevallen dat er een opbod is over hoeveel doden er gevallen zijn onder het bewind van Leopold2, tot 15 miljoen. En de hoogste bieder krijgt de eer het meest geciteerd te worden. Wat ge dus ziet is meer een spelletje van morele status waarin niemand tegengewicht mag geven want dan zijn het ontkenners.
    Ik kan er zelf niet bij dat een politiek die niet genocidaal bedoeld was, eerder een van plunderen, en die door een relatief kleine koloniale macht werd uitgevoerd zoveel mensen ombrengt. Wat natuurlijk wel kan is dat er ziektes worden binnengebracht waar de inheemse bevolking geen bescherming tegen heeft , maar dat heeft niet hetzelfde morele gewicht.
    Wat wel degelijker kan is dat de koloniale aanpak onder Leopold brutaler en degoutanter was dan die van de anderen en dat er geen poging was om de schijn op te houden, itt tot het britse rijk die moesten trachten een schijn van legitimiteit op te houden om de controle over het geheel te bewaren. Zonder daar het fijne van te weten (ik heb er niet bepaald op school over geleerd) vermoed ik dat dit het geval was.

    Het blijft natuurlijk ook zo dat Leopold 2 in het koloniale tijdsbeeld paste met alle wreedheid en plundering die erbij hoort. En in dat tijdsbeeld past ook de steun van de bevolking die de rijkdom van de kolonies graag zag komen.

    Het doet wat vreemd aan dat we nu een nieuwe beeldenstorm krijgen. De vorige is 450 jaar geleden 🙂 Ik heb er nog geen afgelijnde mening over maar ik heb er geen goed oog op. Moeten ze wat beter selecteren (er zijn nu al beelden neergehaald om compleet foute redenen)? Moeten ze de beelden herlabelen en ze laten staan?

    Ik ben alvast sterk voorstander om na de eeuw van de dekolonisatie het bezettingskolonialisme in de 21e eeuw te bestrijden maar daar lijkt weinig enthousiasme voor te zijn. Gister nog in het grootwarenhuis werd ik er zoals steeds met de neus op gedrukt dat Sodastream hier heel goed verkoopt tegenwoordig en dat alle referenties naar Israel zorgvuldig onderdrukt worden.
    Tuyzentfloot

    Antwoord:

    Het is een beetje de waan van de dag. Uiteraard is het geweten dat de politie in de VS uitzonderlijk gewelddadig kan zijn. Iemand neerschieten omdat hij op de loop gaat is iets dat gewoon onaanvaardbaar moet zijn. Hier het verhaal van Mawda.

    En als ik het goed begrijp vallen er zo in de VS jaarlijks een 1000 personen onder de politiekogels. En natuurlijk nu met die alles filmende smartphones wordt dat live gebracht en die minderheden in de VS laten zich ook minder op hun kap zitten. Terecht. En dus komt er dit.

    Ach die beeldenstorm. Ook dat was vanuit een standpunt best begerijpelijk maar die beeldenstormers waren ook geen lieverds. Bovendien vernielden zij prachtige kunstwerken. Kijk naar de Franse revolutie en zijn égalité. Behalve dan voor de slaven en andere ‘inboorlingen’. Die moesten luisteren.

    Misschien een standbeeld voor schrijver Jef Geeraerts? Maar ook dat is dan weer onaanvaardbaar. Hetzelfde voor bijvoorbeeld Ernest Claes, Maar die ging zijn centen dan weer halen bij Hitler en zijn adepten. Wordt het een wereld zonder standbeelden en bustes? En nu nog het Wassen Beeldenmuseum.

    Willy Van Damme

    • In Gent willen ze het beeld van Leopold 2 weghalen. Dat beeld staat bij het Woodrow Wilsonplein. Ik heb een voorstel… 🙂
      Tuyzentfloot

      Antwoord:
      Die beeldenstorm in Europa doet mij teveel denken aan die van de Geuzen. Ik begrijp perfect dat mensen hun woede over al dat soms heel persoonlijk ervaren onrecht zo willen koelen.

      Maar misschien zou een buste van Patrice Lumumba op zijn plaats zijn of een beeld dat respect vraagt voor de gewone Congolees. Uiteindelijk zal Patrice Lumumba ook wel zijn fouten hebben gehad, maar hij wordt in Afrika wel gezien als een van de grote nationalistische en daarom vermoorde leiders.

      Een intelligent beleid zou daar rekening mee houden. Afrika is het continent van de toekomst en hen met symbolen plezieren kost buiten wat brons of steen niets maar levert er wel goede punten op. Maar voor onze kolonialisten is zelfs dat teveel gevraagd. Geen verdere commentaar nodig.

      Willy Van Damme

    • De beeldenstorm die begonnen is in Irak zet zich verder. Kwestie van alle bewijzen te laten verdwijnen in geval de invasie is verloren. Maar der is nog altijd Aalst Carnaval ! De neuzen gaan nog nooit zo lang en krom zijn geweest men gedacht 🙂
      Louise

      Antwoord:

      Het is nu geweten dat de scene waarbij in het centrum van Bagdad dat grote standbeeld van Saddam Hoessein werd vernield een stuk theater was welke door de VS oordeelkundig in elkaar was gestoken. Van enige spontane woede was er daar toen geen sprake. Men moest wel niet vooraf inschrijven voor een toegangskaart.

      Willy Van Damme

    • Met betrekking politiegeweld VS best even kijken naar

      Mvg
      Danssaert

      Antwoord:
      Racisme is van alle tijden en van alle landen. Zuid-Afriken tegen Zimbabweanen, Zoeloes tegen Xhosa, Vlamingen tegen Franstaligen, Chinezen versus Afrikanen en Blanke brazilianen versus anderskleurige landgenoten. Je kan eindeloos doorgaan.

      Zijn opmerking dat de VS een rechtstaat is is in mijn ogen wel lachwekkend en toont verregaande naïeviteit. Afhangende van de definitie voor het begrip rechtstaat is de VS in mijn ordeel geen rechtstaat. Een land waar elke nieuwe president de openbare aanklagers naar zijn smaak vervangt is er geen.

      Een mij bevriend advocaat stelde het tegen mij zo: “Als je roept juden raus dan wacht je de cel, zeg je Marokkanen buiten dan krijg je een bekeuring en als je zegt Walen buiten dan wordt je minister of rechter.”

      Willy Van Damme

Plaats een reactie