Syrië: Bijna geheel door de knieën

Nog niet zolang geleden eiste de Franse minister van Buitenlandse Zaken Laurent Fabius (PS) dat men de Syrische president Bashar al Assad voor het Internationaal Strafhof in Den Haag moest brengen. Want Assad was volgens Fabius een gruwelijk monster. Een toen reeds bij kenners van het dossier als lachwekkend overkomende eis.

Hoe immers ging hij dat regelen? Frankrijk heeft nu eenmaal geen echt leger meer en op de Syrische jihadisten moet hij ook al niet veel meer rekenen. Die incasseren alleen nog maar tegenslagen. En waarom moesten die jihadisten dan niet volgens Frankrijk eveneens voor dat strafhof verschijnen?

Gezichtsschade

Nog hetzelfde jaar tapt Fabius al uit een totaal ander vaatje. Nu die salafistische terroristen niet alleen maar terreur zaaien in Syrië maar dat ook al doen in het hartje van Parijs dan zingt deze politicus een nieuw liedje. Syriërs massaal door tuig van al Qaeda laten doodschieten, daar draait deze man zijn hand niet voor om. Geen traan zal hier rollen.

Maar het Stade de France aanvallen waar de Franse president en de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Walter Steinmeier van de voetbal zaten te genieten? Ah NON. Dat was niet voorzien in het door Frankrijk, de VS en het Verenigd Koninkrijk in elkaar gestoken scenario voor de destructie en verovering van Syrië.

Laurent Fabius, de sociaal-democratische Franse minister van Buitenlandse Zaken, had er geen enkel probleem mee dat salafisten op massale wijze Syriërs vermoorden. Maar nu vielen ze ook Parijs aan en ja, dan kan het plots niet meer.

En dus werd het nodig om van koers te veranderen. Niet dat die nieuwe koers al niet een tijd geleden was ingezet. Alleen is er nu echt haast bij. Na straks vijf jaar oorlog tegen Syrië heeft het westen het blijkbaar wel bekeken. De moeite is voor niets geweest.

Het Syrische leger blijkt toch niet te overwinnen. Iets waar Franse kenners van het dossier hen nochtans vooraf voor hadden zitten waarschuwen. Maar hebzuchtig als de presidenten Nicolas Sarkozy en François Hollande zijn wilden ze toen naar hen gewoon niet luisteren.

Na nu mogelijks 250.000 doden, 12 miljoen vluchtelingen, honderden miljarden dollar aan schade begint men in Parijs zijn fouten te beseffen. Niet dat men dat in het publiek toegeeft, daarvoor acht men zich in het westen veel te goed. Dat toegeven zal niet zo makkelijk gaan. Gezichtsschade moet voor die heren en dames nu eenmaal kost wat kost vermeden worden.

Overgangsperiode

En om die fouten niet te moeten toegeven en om gezichtsverlies zoveel mogelijk te vermijden gaat men daarom voorwaarts met heel kleine stapjes. Zelfs al geven ze in Parijs en Washington grif toe dat een oplossing dringend is. Tja, Parijs wordt aangevallen.

Een eerste stap kwam er toen Frankrijk, de VS en nadien gevolgd door zelfs Saoedi Arabië en Turkije, stelden dat Assad tijdens een bepaalde nooit gedefinieerde overgangsperiode nog als president kon aanblijven. Het was alsof Syrië hun eigendom is en bepaalden wat er mee moest gebeuren.

Nog begin 2015 eiste Frankrijk dat de Syrische president Bashar al Assad voor het Internationaal Strafhof diende te verschijnen. Nu klinkt er plots een geheel ander geluid en wordt hij een bondgenoot.

Zij bleven wel bij hun eis voor een regimewissel. Assad moet weg? Hoe? Ja, men gaat het hem vragen. Officieel wilden zij nog steeds hun mannetje hebben om Syrië te leiden. De komst van het Russische leger in september maakte die eis echter totaal belachelijk. Het is of de oorlog verder laten aanslepen en de salafisten laten doen of verkiezingen met Assad als kandidaat aanvaarden.

Wie in het westen na straks vijf jaar tevergeefs oorlogsvoeren toch nog denkt de overwinning te kunnen boeken is iemand die in dromenland leeft. Zeker nu Syrië via de komst van duizenden vrijwilligers uit de Arabische wereld, Afghanistan en Iran en de Russische luchtmacht in wezen onoverwinnelijk is geworden.

Het nieuws van het slagveld sinds oktober maakt dat overduidelijk. De jihadistische oorlogsmachine is zeker nog niet aan het instorten maar heeft het iedere dag steeds moeilijker om tegen de mokerslagen van het Syrisch leger en haar bondgenoten stand te houden. En dit op alle fronten. Het gaat voor het Syrische leger (te) langzaam maar zeker vooruit.

Met het Syrische leger

En dus moet men, zeker na het snel toenemend aantal terreuraanslagen in Europa en elders in de wereld, voor de Europese leiders wel vlug een einde maken aan deze oorlog. Uiteraard speelt ook de gigantische vluchtelingenstromen richting de EU hierbij een zeer grote rol.

Merkel, Cameron en Hollande beseften plots dat ze door tegen Syrië een onverklaarde oorlog te voeren zeer zwaar in hun eigen voeten hadden geschoten. Het is voor de EU zelfs een heuse ramp geworden.

Al bijna vijf jaren vecht het Syrische leger tegen door het westen gesteunde salafistische bendes. Bendes die niet zelden uit Europa kwamen. Nu plots wordt het Syrische leger een bondgenoot van datzelfde westen tegen die salafisten.

En dus gaat men in het westen stapje per stapje verder richting Syrië en haar regering. Schaamrood op de wangen en staart tussen de benen. Recente verklaringen van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry, de Verenigde Arabische Emiraten en die van Laurent Fabius zetten de voorbije weken verdere passen richting Assad.

Zo stelde Fabius begin december:

“Une Syrie unie implique une transition politique. Cela ne veut pas dire que Bachar al-Assad doit partir avant même la transition, mais il faut des assurances pour le futur”, précise M. Fabius dans cet entretien.

Een eengemaakt Syrië vergt een politieke oplossing. Dat wil niet zeggen dat Bashar al Assad al moet vertrekken voor de transitie, maar we moeten wel garanties hebben voor de toekomst”, stelde Fabius tijdens zijn gesprek.

“Il n’est pas possible de travailler avec l’armée syrienne tant que M. Bachar al-Assad est à sa tête. Mais à partir du moment où il y aura eu une transition politique et où M. Bachar ne sera pas le chef des armées, on peut très bien s’associer à ce qui sera l’rarmée syrienne. Mais dans une transition politique opérée”, avait-il déclaré. (1)

“Het is onmogelijk om met het Syrische leger samen te werken zolang Bashar al Assad er aan het hoofd van staat. Maar vanaf het ogenblik dat er een politieke overgang is en als Assad niet langer de chef is van het leger dan is er niet langer een probleem meer om ons te associëren met het Syrische leger. Maar het moet zijn in het kader van een politieke transitie”, aldus Fabius.

Stap voor stap

De kunst van het bestuderen van de diplomatie en verklaringen als dit is te letten op de nuances, het woordengebruik en de timing. Zo is Frankrijk zeer gehaast om een einde te maken aan de Syrische oorlog. Ook wil men effectief stoppen met de steun aan die Syrische terreurbewegingen, en dit niet alleen ISIS. Maar te snel gaan is natuurlijk de nederlaag erkennen. Het is het dilemma van de Franse buitenlandse politiek hier.

Daarom is de zin ‘maar we moeten garanties hebben voor de toekomst’ belangrijk, evenals die dat hij wil samenwerken met het Syrische leger “als er een politieke overgang is en als Assad niet langer de chef is van het Syrische leger.”

Maar welke garanties voor welke toekomst? Het zijn nuances die in wezen niet langer uitsluiten dat Frankrijk ook in de toekomst Assad als president zal aanvaarden. Maar dan zonder dat hij ook legerchef is. De Fransen hebben die verklaring natuurlijk wel snel aangepast. Een klassieke truc binnen de diplomatie.

In die zin is ook een uitlating van de Russische president Vladimir Poetin belangrijk. Die stelde midden vorige maand dat Rusland zijn interventie in Syrië desnoods nog gemakkelijk kan opdrijven. Het is een waarschuwing aan de treuzelaars die de Syrische oorlog toch nog willen laten aanslepen dat ze zich op militair vlak geen enkele illusie moeten maken.

Pas na de aanslag op een aantal Franse restaurants, concertzaal Le Bataclan en het Stade de France beseft de regering van François Hollande dat men in Syrië snel een oplossing nodig heeft en het salafisme moet bestrijden.

Maar natuurlijk zijn er de uitlatingen van Fabius en andere leden van de Franse regering. De praktijk telt. En dus zien we dat Frankrijk nu ook bombardementen op Syrië uitvoert. Hoeveel bommen ze gooien is niet duidelijk maar dat kan alleen maar gebeuren in nauw overleg met de Syrische regering en de Russen.

Alliantie met de Russen

Vandaar het recente bezoek van de Franse minister van Defensie Jean-Yves le Drian aan Moskou om de verdere samenwerking op punt te stellen. En neen, le Drian had het niet over een ‘alliantie’ maar over ‘samenwerken’. Vraag is natuurlijk wat het verschil is tussen samenwerken en een alliantie. Geen uiteraard. Alleen stapte Frankrijk niet naar de NAVO, wat logisch ware geweest, maar zeer opvallend naar Moskou.

Syrië bombarderen zonder afspraken en hun toestemming is te gevaarlijk voor de beperkte Franse luchtmacht. De Russen bewaken immers het Syrische luchtruim met de modernste luchtafweersystemen S300 en S400 en die plukken de Franse vliegtuigen zo uit de lucht. Wees er dus zeker van dat er nu reeds een nauwe samenwerking is tussen het Franse en Syrische leger. Alleen verzwijgt men het om politieke reden.

Dat de stappen van de Franse regering een zekere logica hebben en onderdeel vormen van een totale ommekeer van de Franse buitenlandse politiek blijkt uit een artikel in het in Londen verschijnende Saoedische dagblad Asharq al Awsat, eigendom van Faisal bin Salman bin Abdulaziz Al Saud, een zoon van koning Salman de Hakbijl en gouverneur van de provincie Medina, waarin men stelde:

French diplomatic sources confirmed to Asharq Al-Awsat that the French minister’s statement comes in the context of a French “gradual progress,” which may end with the announcement of cooperation with the Syrian regime to combat the extremist organisation. (2)

Franse diplomatieke bronnen bevestigden tegen Asharq al Awsat dat de verklaring van de Franse minister (Laurent Fabius, nvdr.) gezien moet worden in de context van een “geleidelijk proces” welke kan eindigen met de aankondiging dat men met het Syrische regime zal samenwerken om deze extremistische organisatie (ISIS, nvdr.) te bevechten.

Het onvermijdelijke

De Franse minister van Defensie Jean-Yves le Drian stapte na die serie aanvallen van ISIS in Parijs niet naar de NAVO maar naar Rusland. Hij ontkende dat er hier sprake was van een alliantie maar alleen van coördinatie. Maar met elkaar de aanvallen op een gezamenlijke vijand plannen is juist wat een militaire alliantie is.

Zelfs in de Arabische wereld lijkt men zich nu min of meer neer te leggen bij het onvermijdelijke. Zo wist de International Business Times, een internationaal opererende Amerikaanse nieuwswebsite, te melden dat Anwar Gargash, minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), stelde dat Rusland in Syrië voor haar een partner is.

The UAE described Russian airstrikes in Syria that have largely attacked rebels supporting Syrian President Bashar Assad as attacks on a “common enemy.” (3)

De VAE beschreef de tegen de rebellen gerichte en ter ondersteuning van president Bashar al Assad gevoerde Russische luchtaanvallen als strijden tegen een “gezamenlijke vijand”.

Maar uiteraard is ook deze koerswijziging er een van geleidelijkheid want ook die Arabische vorstendommen willen hun gezicht nu redden. Zolang ze westerse steun kregen voor hun agressie tegen Syrië was er geen probleem. Nu die steun aan het wegvallen is dringt ook hier een koerswijziging zich op. Maar langzaam tot men die 180° bereikt heeft.

Ook John Kerry, Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken, werkt uiteraard verder aan zijn koerswijziging. Ze stelde hij recent in een toespraak dat men in een militaire alliantie nauw wil samenwerken met het Syrische leger en de Russen tegen ISIS.

Waarbij hij ook andere terroristische organisaties als Jabhat al Nusra (al Qaeda) viseerde. Assad moet volgens die nieuwe Amerikaanse publieke stap wel verdwijnen, maar zeker niet te abrupt of te snel.

Secretary of State John Kerry said Thursday he believes that if an agreement can be reached to ease President Bashar al-Assad of Syria from power, a coalition of Americans, Russians and Syrian forces could wipe out the Islamic State “in a matter of literally months.” (4)

Minister van Buitenlandse Zaken John Kerry stelde donderdag dat hij gelooft dat indien men president Assad van de macht kan laten verdwijnen, een coalitie van Amerikaanse, Russische en Syrische troepen ISIS kunnen uitschakelen. “Letterlijk in een paar maanden.”

Front vormen met Assad

Typerend voor de huidige toestand is ook dat toppolitici in landen als Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de VS zich al uitspraken voor samenwerking met Assad. Ook dat kadert in die politieke strategie van stap-voor-stap die men in die hoofdsteden volgt.  Zo is er Hubert Védrine, een kopstuk van de Franse regeringspartij PS en gewezen minister van Buitenlandse Zaken die openlijk oproept om met Assad in zee te gaan (5).

Anwar Gargash, de minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Arabische Emiraten, schaarde zich volmondig achter de Russische bombardementen op die Syrische salafisten, door hem omschreven als de “gezamenlijke vijand”.

Eenzelfde geluid bij vorig president Nicolas Sarkozy (6), de man die in Frankrijk het meest verantwoordelijk is voor het huidig succes van het salafisme en de vernieling van Libië, die nu voorstelt om tegen diezelfde salafisten een front te vormen met Rusland, de nauwe bondgenoot van Assad.

Wat dus een de facto alliantie van Parijs met Damascus betekent. Ook bij andere voorname leden van de grote Franse politieke partijen is dit geluid uiteraard al te horen. Sommigen trokken zelfs al op ‘bedevaart’ bij Assad.

Ook in de VS en Groot-Brittannië klinkt bij de politieke top dit geluid. Zo zijn er Tulsi Gabbard (Democraat) en Austin Scott (Republikein), beiden leden van het Amerikaans Huis van Afgevaardigden, die een wetsvoorstel indienden om de steun aan die Syrische rebellen te verbieden.

En dan is er in Londen de Conservatieve burgemeester en kandidaat premier Boris Johnson die in The Daily Telegraph, het Conservatief huisblad, over de zaak een column schreef waarin hij stelde:

“Am I backing the Assad regime, and the Russians, in their joint enterprise to recapture that amazing site? You bet I am.” (7)

“Steun ik het regime van Assad en de Russen in hun gezamenlijke strijd voor de herovering van die mooie site (Palmyra, nvdr.)? Natuurlijk steun ik hen.”

Testen van het water

Maar achter de schermen heeft men in de VS en elders in het westen de ommekeer in het beleid al feitelijk achter de rug. Wat men nu doet is af en toe wat verklaringen afleggen die er op wijzen dat Assad voor hen mag blijven om die dan diezelfde dag of de dag nadien wat te ‘corrigeren’. Alsof ze zomaar lukraak verklaringen afleggen zonder hun gevolgen te kunnen inschatten.

Boris Johnson, eminent lid van de Britse Conservatieve partij en burgemeester van Londen, roept op tot een bondgenootschap met Assad.

Het is het testen van het water om zo te zien wat de reacties zijn en het publiek voor te bereiden op de finale draai. Maar dat is wel het door de knieën gaan, het erkennen van de nederlaag door Washington, Parijs en Londen die hier hun Waterloo vonden.

Maar Obama en Kerry zijn politici en die zullen hun nederlaag wel pogen te verkopen als een overwinning. Zoiets als ‘een voor de vrede noodzakelijke stap’ of iets dergelijks. Ze zullen niet zoals Napoleon in Waterloo gevangen worden genomen en dus kan dat.

Belangrijk voor het zetten van verdere Amerikaanse stappen was het bezoek van John Kerry midden december van vorig jaar aan Moskou. Het was de tijd voor het op elkaar afstemmen van de violen. En dat lukte hier wonderwel. Zo verklaarde Kerry er:

“The United States, Mr. Kerry said, was not seeking Mr. Assad’s ouster per se, but rather considers it unlikely he can preside over a successful settlement.” (9)

“De Verenigde Staten willen Assad niet echt verwijderen, maar we zien het als twijfelachtig dat hij een succesvolle regeling kan voorzitten.”

“I look forward to making real progress,” Kerry said. “I think the world benefits when powerful nations with a long history with each other have the ability to be able to find common ground.” (10)

“Ik kijk uit naar serieuze vooruitgang”, stelde Kerry. “Ik denk dat de wereld er baat bij heeft als twee machtige landen die een lange gezamenlijke geschiedenis hebben de mogelijkheid hebben om een gezamenlijk standpunt in te nemen.”

Kerry said Dec. 18 that the U.S. has abandoned its demand for Assad, an ally of Iran as well as Russia, to step down as a precondition for a peace deal. “We began to really come to the reality that this demand was in fact prolonging the war, creating greater agony and suffering, and not getting us anywhere in a stalemate,” he told reporters in New York. (11)

Kerry stelde op 18 december dat de VS hun eis lieten vallen dat Assad, een bondgenoot van Iran en Rusland, moet aftreden als een voorwaarde voor een vredesakkoord. “We begonnen uiteindelijk tot het besef te komen dat deze eis in feite het voortzetten van de oorlog betekende. Wat nog meer pijn en lijden veroorzaakt, iets wat deze patstelling niet oplost”, aldus Kerry tegen journalisten in New York.

Niet alleen in Europa of de VS is de omslag feitelijk al definitief gemaakt. Ook op het Arabisch schiereiland lijkt men druk bezig met het begraven van de strijdbijl en het heffen van de witte vlag. Zo citeerde Bloomberg eind vorige maand een topanalist van de Verenigde Arabische Emiraten:

As far as Assad’s candidacy in 2017 elections, “the Gulf states at this moment would say no for sure, but if there is a concession coming from everybody else, I don’t think there is a way for them to say no,” Abdulla said. (11)

Wat betreft de kandidatuur van Assad voor 2017 (het jaar van de geplande presidentsverkiezingen, nvdr.), “Op dit ogenblik zouden de staten van de Golf met zekerheid neen zeggen. Maar als er een toegeving komt van de anderen, dan, denk ik, zullen ze wel geen neen meer kunnen zeggen”, aldus Abdoella. (Abdulkhaleq Abdoella, een politiek analist uit de Verenigde Arabische Emiraten en professor Politieke Wetenschappen aan de Universiteit van de VAE, nvdr.)

John Kerry, minister van Buitenlandse Zaken van de VS, ging midden december naar Moskou voor nieuw overleg met zijn Russische collega Sergeï Lavrov over wat in feite steeds meer op gezamenlijke militaire acties tegen het salafisme gelijken. De VS in het oosten met de Koerden en Rusland in het westen en deels ook het oosten met het Syrische leger en de Koerden.

Achter de schermen

Maar dat zijn de publieke verklaringen. De realiteit speelt zich als steeds achter de schermen af. Zo is er het eerder deze maand in de Duitse en Syrische media uitgelekte verhaal over de Duitse veiligheidsdienst BND. Deze heropende volgens Der Spiegel, Bild en de pro-Syrische media in de Arabische wereld haar bureau in Damascus en wisselt regelmatig info uit met haar Syrische zusterorganisatie.

Een lek waarvan men zo kan rieken dat het komt van de Duitse regering en/of de BND die voor ze naar een bevriende journalist stapte uiteraard eerst de Syrische regering verwittigde die dan op haar beurt de favorieten binnen de Arabische tipten. Zo gaat dat in journalistenland.

Ooit bij het begin van de Syrische oorlog stuurde Duitsland een spionageschip naar de regio om het Syrische leger in de gaten te houden en die salafisten te verwittigen. Nu is de Duitse rol in deze oorlog juist omgekeerd. Het kan verkeren.

Ook de Franse en mogelijks ook andere westerse veiligheidsdiensten, behoudens dan voor zover geweten de Belgische, hebben hun relatie met de collega’s in Damascus terug opgenomen. Een Syrische dienst die in onze media, recent nog met het verhaal van Human Rights Watch, de meest gruwelijke praktijken werd toegediend. Zeker voor de Fransen is dat pijnlijk daar hun DGSE jarenlang de Syrische salafisten bewapende.

De militaire situatie in het oosten van de provincie Aleppo. Vanuit het westen en de luchtmachtbasis van Kuweirus rukt het Syrische leger op naar al Bab en Deir Hafer, samen met Manbij de voornaamste door ISIS in dit gebied bezette steden. Cruciaal is hierbij de grensovergang Jarabloes via welke de bevoorrading van ISIS loopt.  Eind vorige maand veroverden de Koerdische YPG en haar bondgenoot het SDF vanuit de oostelijke oever van de Eufraat de Tishreendam en bereikten zo de westelijke oever van deze rivier. De stad Manbij, een kruispunt van wegen, die essentieel is voor de bevoorrading van ISIS dreigt dus te vallen. Een klassieke tangbeweging en een dodelijke omknelling. De alliantie van YPG/SDF lijkt zich nu richting Manbij te begeven terwijl het Syrische leger de voorkeur lijkt te geven aan de opmars naar al Bab in het noorden. Beiden maken hier vorderingen.

Niet verbazend dat ook de VS stiekem verder gaat dan wat Kerry of Obama aan de verslaggevers en het publiek kwijt willen. De Amerikaanse beurskrant Wall Street Journal kreeg in die zin vanuit de Amerikaanse regering wel wat opmerkelijke info toegeworpen.

“Today, when Washington wants to notify Damascus where it is deploying U.S.-trained Syrian fighters to battle Islamic State so the fighters aren’t mistaken for rebels, Samantha Power, the U.S. envoy to the U.N., dispatches a deputy to talk to the Syrian envoy, Bashar Jaafari,” these people said…..

This spring, a former senior White House official, Steve Simon, met Mr. Assad in Damascus in a visit initiated and arranged by Mr. Ahmad. (13)

“Wanneer Washington Damascus tegenwoordig wil verwittigen waar het Amerikaans getrainde troepen inzet (die worden geëscorteerd door een Amerikaanse elite-eenheid, nvdr.) om tegen de Islamitische Staat te vechten, dan stuurt VS-ambassadeur Samantha Powers een medewerker van haar ambassade om met Bashar Jaafari, de Syrische ambassadeur bij de VN, te praten. Dit om te zorgen dat de Syriërs hen niet verwarren met rebellen”, aldus die mensen…

Deze lente was er een ontmoeting van Simon Steven, een gewezen topman van het Witte Huis, met Assad, een bezoek dat er kwam op initiatief en met hulp van Ahmad. (Khaled Ahmed, in het artikel omschreven als een welvarend internationaal actief zakenman en vertrouweling van Assad, nvdr.)

Een in de VS niet ontkende verhaal dat men in Washington ongetwijfeld met goedkeuring van Damascus liet uitlekken. Men gooit immers niet zomaar geheime of confidentiële gesprekken op straat zonder medeweten van de andere partij waarmee men samenwerkt. Damascus zweeg trouwens alsof ze niets had gehoord. Ook dit lek past in het testen van het water om te zien wanneer Washington publiek verdere stappen kan zetten.

Samantha Power, Amerikaanse ambassadeur bij de VN. Volgens The Wall Street Journal voert haar ambassade regelmatig overleg met de Syrische ambassade over de militaire acties van de VS in Syrië. Een verhaal dat zij voor zover geweten niet ontkende. Ook de Amerikaanse en Syrische regeringen bleven hierover zwijgen. Men kan dus praktisch gezien zeker zijn dat het klopt.

Allegaartje

Het grootste obstakel naar vrede in Syrië is dan ook de houding van het allegaartje van oppositiegroepen in binnen- en buitenland, ook die in het door de regering gecontroleerde gebied.Geschat wordt dat er aan rebellenkant ongeveer 160 gewapende groepen zijn.

En dan heb je nog de zogenaamde hotelgasten, opposanten die vooral namens zichzelf spreken, amper of geen contact hebben met die gewapende groepen. Ze leven gewoon op kosten van buitenlandse mogendheden in peperdure hotels zoals The Four Seasons in Istanbul en Doha, hoofdstad van Qatar. Quislings dus die dankzij het geld van hun buitenlandse sponsors willen rijk worden. Dit dan ten koste van het leed van de Syriërs.

Die opposanten kwamen midden december bij elkaar in de Saoedische hoofdstad Riaad om te overleggen hoe men tot een vredesakkoord kan komen. Er waren in totaal een goeie honderd mensen die zowel de gewapende opposanten, de heren in maatpak uit de dure hotels als de interne oppositie vertegenwoordigden.

Merkwaardig was wel dat gastheer Saoedi Arabië ook de binnenlandse oppositie had uitgenodigd. Die werkt immers samen met de door de andere aanwezige opposanten zo gehate Assad. Dat deze in een kamer met elkaar vergaderden was dus al een mirakel te noemen.

Echter nog opmerkelijk was de afwezigheid van naast de Syrische regering en de officieel als terroristen geboekstaafde ISIS en al Qaeda, twee van de belangrijkste partijen in het conflict, de Koerdische YPG en het ermee samenwerkende Syrische Democratische Front (SDF). Een coalitie die nochtans samen met Amerikaanse elitetroepen vecht en in het westen van het land hulp krijgt van de Russische luchtmacht.

De Koerdische YPG en haar bondgenoot het Syrisch Democratisch Front (SDF) in Afrin, een in het noorden aan Turkije grenzende deel van de provincie Aleppo. Bondgenoten van de VS en partners van de Syrische regering die hier strijden tegen de zogenaamd gematigde rebellen. Ze krijgen daarbij steun van de Russische luchtmacht.

Het is ongetwijfeld een slag in het gezicht van de Amerikaanse ‘vrienden’ van het Huis van Saoed. Want de Koerdische Nationale Raad en het Koerdisch Blok van Abdoelbasset Sieda, groepjes die Turkse steun krijgen en lokaal geen serieuze invloed hebben, waren in Riaad dan wel aanwezig.

Druk uitoefenen

De bedoeling van de conferentie was een delegatie samen te stellen en een politiek programma op te maken waarmee men dan met de Syrische regering ging onderhandelen. Op zich al een toegeving want voorheen bij de twee bijeenkomsten in Genève wou men met die regering zelfs niet eens over vrede onderhandelen. Eerst moest men immers het hoofd van Assad krijgen aangeboden.

Nu klonk het al anders. Deze moet nu pas verdwijnen bij het aan de macht komen van de overgangsregering. Maar terwijl de grootmachten in Wenen in november stelden dat Syrië een eengemaakte staat moest blijven met een seculiere en democratische grondwet bleek dit voor de opposanten echter toch wel teveel gevraagd.

Geen verbazing natuurlijk als men op die bijeenkomst de aanwezigheid zag van salafistische extremisten als Ahrar al Sham en het Leger van Islam. En daarom sprak men in de eindtekst dan maar over ‘democratische mechanismen’ en een ‘civiele maatschappij’.

Alle hier met elkaar vechtende partijen hebben, behoudens het Syrische leger, in het verleden Amerikaanse steun gehad. Veel beweging zit er voorlopig op dit front niet in. Wel zorgden Russische bombardementen ervoor dat de bevoorrading vanuit Turkije van Jabhat al Nusra (al Qaeda) en haar bondgenoten hier veel moeilijker verloopt.

Wat natuurlijk wat anders is dan wat men voorheen in Wenen had afgesproken. Een seculiere staat is immers iets totaal anders dan een ‘civiele’ staat. De salafistische Ahrar al Sham, de afstamming van al Qaeda, trok zich om die reden officieel terug uit die onderhandelingen. Syrië moest voor hen een islamitische staat worden. Zelfs het woord civiel kon voor hen niet door de beugel.

Verwarring troef trouwens toen Ahrar al Sham op het laatste ogenblik haar akkoord dan weigerde en een andere vertegenwoordiger van de groep dit toch ondertekende. Ook nu nog, meer dan drie weken later, is het nog steeds geheel onduidelijk of de groep, die in wezen weinig verschilt van al Qaeda en ISIS, dit akkoord nu al of niet aanvaard.

The New York Times vatte, een ongetwijfeld westerse VN-diplomaat citerend, het recent zo samen:

“This is an exercise forced upon them, which is very good,” one United Nations diplomat said, speaking on the condition of anonymity because of the delicacy of the negotiations. “But we still need to test how far they will want to go.” (14)

“Dit is een oefening die hen is opgedrongen, en dat is goed”, aldus een diplomaat bij de VN die sprak op voorwaarde van anoniem te blijven omwille van het delicate van de onderhandelingen. “Maar we moeten hoe dan ook testen hoever ze hier willen gaan.”

Wie wordt terrorist?

Het feitelijk grootste en amper op te lossen probleem is dan ook dat van de oppositie. Wie zal gezien worden als een terreurgroep, wie mag mee met de Syrische regering onderhandelen en, zeer belangrijk, wie krijgt nadien als hoofdprijs dan een postje in het nieuwe bewind? Belangrijk want uiteindelijk is het die rebellen bijna allemaal om centen en de macht te doen. En als men dan zijn ‘idealen’ moet afzweren, dan zij het zo.

De noordelijke militaire alliantie Jaysh al Fatah, het Leger van de Verovering, plaatste die foto van een van hun acties, een onthoofding, een paar maanden geleden nog op de sociale media. Volgens onze media zijn dit de gematigde rebellen.

Zo was afgesproken dat Jordanië met hulp van Rusland een lijst ging opmaken wie van die rebellengroepen aanvaardbaar was en wie niet. Wie dus het label terrorist ging krijgen en wie dan het stempel ‘gematigd’ kreeg. Tot heden is men daar niet uit geraakt en volgens bepaalde berichten zal men daar ook niet uit geraken.

Maar het opstellen van die lijst is wel cruciaal want het staakt het vuren slaat niet op de terreurgroepen. En die moet men dus verder militair bestrijden. Vrede zal in Syrië vermoedelijk daarom in 2016 nog niet bereikt worden.

Het land zal normaal al veel veiliger en vreedzamer zijn maar de Russische, Syrische en Amerikaanse luchtmacht zullen nog blijven bombarderen. Niet alleen tegen ISIS in het oosten maar zeker ook tegen Jabhat al Nusra (al Qaeda) in het dichter bevolkte westen van het land.

Maar als men al Nusra militair moet vernielen wat dan met al die andere groepen die met hen op dit ogenblik samen in een front vechten tegen de Syrische regering? Leden van die allianties worden dan partners van de regering in Damascus, anderen zijn vogelvrij.

Een bewind dat dan hun nieuwe partner moet worden waarmee zij gaan moeten besturen en oorlog voeren tegen de dan ex-partners! Hoe gaat men dat uit elkaar halen en hoeveel interne conflicten binnen die terreurbewegingen gaat dat opleveren? Waarschijnlijk heel veel. Het lijkt ook weinig realistisch.

In alliantie met al Qaeda

Voorlopig is het hier onder de rebellen nog wel erg rustig. Het is er in dit milieu over die onderhandelingen trouwens zelfs merkwaardig stil. Verdacht natuurlijk. Er zijn wel de regelmatig weerkerende onderlinge ruzies en gevechten, recent nog intern binnen al Nusra, maar dat zou snel moeten veranderen.

 

Vader sjeik Bassam en zoon Abdelrahman Ayachi. Bassam Ayachi is de stichter van het Centre Islamique de Belgique en zo de peetvader van de salafistische terroristen uit Molenbeek. Zoon Abdelrahman was gids en tolk voor Rudi Vranckx van de VRT in Syrië en kreeg in Brussel in beroep wegens terrorisme 4 jaar cel. Hij sneuvelde in Syrië. Vader raakte zwaar gewond. Beiden zijn of waren prominent lid van Ahrar al Sham. Maar dit is volgens onze media een gematigde rebellengroep die vorig jaar in The Washington Post en de Britse The Daily Telegraph zelfs vrije tribunes mochten publiceren. De gematigde koppensnellers!!

Maar wat moet men dan doen met de grotere zeer extreme salafistische groepen als Jund al Aqsa, Ahrar al Sham, Harakat Nourideen al Zinki en het Leger van Islam? Rusland heeft officieel heel recent Ahrar al Sham en het Leger van Islam van de onlangs gesneuvelde Zahran al Alloush de stempel terreurbeweging gegeven.

En Jund al Aqsa eiste recent nog binnen het Leger van de Verovering, de machtigste in het noordwesten rond Aleppo en Idlib opererende militaire alliantie, van haar partners om de vijandelijkheden met ISIS stop te zetten.

De VS en landen als Frankrijk blijven hierover opvallend zwijgen. Begrijpelijk want langs de ene kant hebben die salafisten jarenlang van hen wapens gekregen en nu blijken die plots gelieerd aan ISIS en al Qaeda, sinds 2015 de aartsvijanden van het westen.

In onze media, ngo’s en tot op zekere hoogte bij de politici worden die groepen als Ahrar al Sham wel omschreven als de gematigde oppositie. Het is immers de voornaamste kritiek in de media op Rusland en Syrië dat deze de ‘gematigde’ rebellen aanvallen. In sommige verhalen van de media en ngo’s lijkt al Qaeda zelfs nog amper of niet meer te bestaan. Er zijn volgens hen de (goede) rebellen, Assad en ISIS.

Dat geen enkele westerse journalist bij die ‘gematigde’ rebellen nog op bezoek durft te gaan vergeten zij dan maar. Immers voorheen organiseerden die gematigde rebellen, de vrienden, kidnappings en verkochten hun slachtoffers zoals journalisten dan niet zelden door aan ISIS. Onze massamedia weet dat natuurlijk maar al te goed maar liegt er gewoon op los. Bewust bedrog.

Als we deze kaart van het Amerikaanse Institute for War, de aan het Amerikaanse leger verbonden studiedienst, moeten geloven dan is Jabhat al Nusra (JN en bruine kleur) in Syrië alleen maar in twee kleinere gebieden actief. In het westen heb je verder alleen maar ‘rebellen’, de gematigden dus. De kaart wordt door zowat alle ‘kwaliteitskranten’ gebruikt. De kaart dateert uit de periode september 2015.

Zo is er de veel gebruikte kaart van het Amerikaanse Institute for the Study of War, een aan het Pentagon gelieerde studiedienst, waar men de militaire situatie in Syrië weergeeft en waar men bijna met een vergrootglas moet zoeken naar de aanwezigheid van al Qaeda op het slagveld.

Maar de in het Syrische noordwesten vechtende rebellen vechten er in een militaire alliantie genaamd het Leger van de Verovering, terwijl in het zuidwesten deze alliantie dan het Zuidelijk Front noemt. In beide allianties is al Qaeda echter wel de voornaamste component. Zij het minder overheersend in het zuiden.

Sjeik Bassam Ayachi en Ahrar al Sham

Die rebellen hebben in de noordelijke grotendeels door hen gecontroleerde provincie Idlib de voorbije maand de sharia zelfs nog een pak strenger gemaakt. Het lijkt wel in veel opzichten op de toestand in de Islamitische Staat. En vermoedelijk is deze maatregel gewoon een reactie van die salafisten op de vredesonderhandelingen. De timing lijkt niet toevallig.

Maar het door Turkije en Saoedi Arabië voluit gesteunde Ahrar al Sham telt als een der voorname leden een zekere sjeik Bassam Ayachi waarbij diens zoon Abdelrahman tot hij sneuvelde er een belangrijke functie in had.

En Bassam Ayachi, de salafistisch predikant afkomstig uit Molenbeek, is de man van het in België verboden Centre Islamique de Belgique en zo de peetvader van het Brusselse salafisme. En daar liggen de wortels voor de terreuraanslagen in Frankrijk en België.

Gaat Frankrijk, België en de VS Ahrar al Sham blijven zien als een gematigde groep die mee Syrië mag gaan besturen? Parijs, Brussel en Washington blijven alleszins zwijgen. Zo hoort men vanuit België en van Didier Reynders, onze minister voor Buitenlandse Zaken en zeker tot recent een salafistenvriend, hierover niets. Alleen Rusland verklaarde hen nu persona non grata. Het toont nogmaals wie echt tegen het terrorisme vecht.

Wel is het duidelijk dat er onderling tussen de vroegere zogenaamde ‘Vrienden van Syrië’, de in 2011 opgerichte tegen Syrië gevormde militaire alliantie, geen vriendschap meer is maar openlijke vijandschap. Het niet uitnodigen door Saoedi Arabië van de Koerdische YPG en de het Syrisch Democratisch Front, was een brutale slag in het gezicht van de VS.

Totale impasse

Typerend is ook de houding van de als steeds erg agressieve Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Die bombardeerde recent zelfs vanuit Turkije de door de Syrische Koerden veroverde grensstad Tal Abyad. Deze zeer belangrijke grensovergang was tot ongeveer midden 2015 in handen van ISIS.

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan raakte geheel geïsoleerd in de kwestie van Syrië. Zijn hoop voor een nieuw mini-Ottomaanse rijk die ook de Syrische steden Idlib, Hasakah, Aleppo en het Iraakse Mosoel zou omvatten is uitgedraaid op een nachtmerrie. Met het oog op de verovering van Mosoel had hij stiekem al zelfs enkele tientallen tanks en enkele honderden soldaten naar Irak gestuurd. Hij werd in de VN hiervoor op de vingers getikt.

Zijn uitlating naar aanleiding van zijn recent bezoek aan Saoedi Arabië wekt dan ook geen echte verbazing:

Erdogan told reporters before arriving in Saudi Arabia that countries backing the Kurds are “adding fuel to fire.” Turkey considers the Kurdish forces in Syria terrorists because of their links to an outlawed Kurdish rebel group in Turkey. (15)

Erdogan stelde aan verslaggevers voor hij arriveerde in Saoedi Arabië, dat het steunen van de Koerden is als ‘olie op het vuur gieten”. Turkije ziet de Koerdische troepen in Syrië als terroristen omwille van hun contacten met de in Turkije verboden Koerdische rebellengroep (de PKK, nvdr.).

Het is in wezen zelfs tot een indirecte oorlog gekomen van Turkije tegen Rusland en de VS die beiden de Koerden en het Syrische Democratische Front steunen. Met Turkije welke dan ISIS steunt. Zo wou Erdogan verhinderen dat men de westelijke oever van de Eufraat zou bereiken met de voor ISIS cruciale grensovergang van Jarabloes. En die oever bereikte men vorige week met de verovering van de Tishreendam op de Eufraat..

Het valt trouwens op dat de Syrische media elke mogelijke kritiek op het SDF, de Koerden en de hen steunende Amerikanen tegenwoordig grotendeels achterwege laat. Daarbij steunt de VS die groepen het oosten en Rusland in het noordwesten.

In die zin is er dan ook sprake van een echte militaire alliantie die men om politieke reden echter zo niet durft noemen. De VS valt aan in het oosten en Rusland in het westen en nemen ISIS in een tang.

De militaire situatie is dat in het noordoosten van de provincie Aleppo de Koerdische YPG en het SDF vanuit het oosten oprukken en vanuit het westen het Syrische leger. Wat tot de wurging van de Islamitische Staat kan leiden. De indruk hierbij is dat vooral het oostelijk Syrisch front van ISIS wegens een gebrek aan manschappen aan het instorten is.

Het brengt de bevoorrading van ISIS vanuit Turkije in gevaar en dat kan dus dodelijk zijn voor deze terreurgroep. Maar Erdogan kijkt ernaar en zwijgt. Zijn woede dan maar intern verwerkend. Tegen de feitelijke alliantie van Syrië, Irak, Rusland, Iran en de VS kan hij in wezen niets doen.

Riad Hijab (links) hier in juni 2012 bij de Syrische president Assad toen hij de eed aflegde als premier. Nu is hij de Chef Coördinatie van het Onderhandelingscomité van die rebellenbewegingen die met diezelfde Assad moet gaan onderhandelen.

De poging van Erdogan om als reactie de relaties met Israël te herstellen is dan ook alleen een teken van machteloosheid. Het doet hem zwak en ongeloofwaardig overkomen. Ook heerst de indruk dat zijn laatste reis naar Saoedi Arabië niets opbracht. Hij was achteraf hierover erg zwijgzaam. De man lijkt dan ook met zijn beleid in een totale impasse te zitten. (16) en (17)

Riad Hijab

Wel heeft die oppositie een centrale raad van 34 man aangeduid waarin de gewapende groepen 11 zetels hebben, de inlandse in Damascus werkende oppositie 6, de in het buitenland zittende opposanten 9 vertegenwoordigers krijgen met 8 plaatsen dan voorzien voor zogenaamde onafhankelijken. Het wordt dus vermoedelijk een instrument van vooral Saoedi Arabië, Turkije en mogelijks ook Qatar.

Merkwaardig is wel dat men aan het hoofd van die raad Riad Hijab koos. Deze was van 6 juni tot 6 augustus 2012 premier van Syrië en liep dan in opperste verwarring over naar de oppositie. Dit kwam nadat men op 18 juli een groot deel van de legertop via een aanslag had vermoord. Volgens het Duitse weekblad Der Spiegel was Hijab door de DGSE gewoon omgekocht (16). Een truc die de Fransen eerder al toepasten in Libië.

Riad Hijab was tot zijn overlopen dan ook een trouwe soldaat van de Syrische regerende Baath partij die vanuit zijn geboorteplaats Der Es Zor, de provinciehoofdplaats uit de gelijknamige oostelijke provincie, opklom tot eerst provinciaal verantwoordelijke, dan tot minister van Landbouw en vrij snel nadien voor enkele weken dus zelfs premier.

Maar als gewezen man van de Baath heeft hij natuurlijk een totaal ander profiel dan de leiders van die extremistische groepen als Ahrar al Sham. Dit is geen koppensneller maar gewoon een der zovele corrupte politici en landverraders. Met hem kan men in Damascus en Rusland zeker onderhandelen.

En praten met Assad zal uiteindelijk voor hem geen moeite kosten. Het is bij hem vermoedelijk alleen een kwestie van ‘hoeveel mag mij dat opleveren’. Wel zal het met hangende pootjes zijn dat hij nu aan tafel moet gaan zitten met die mensen die hij verraden heeft. Maar als er goed geld te rapen valt zal dat voor hem daarom wel geen al te groot probleem vormen.

De Iraanse president Hassan Rouhani. Als we bepaalde westerse vermeende kwaliteitskranten mogen geloven kan de alliantie tussen Iran en Rusland over Syrië elk ogenblik uit elkaar vallen. Ongetwijfeld de natte droom van bepaalde Amerikaanse neoconservatieve politici, Saoedi Arabië, Turkije en Israël.

Tijdens de recente vergadering van de grootmachten in New York om de bijeenkomst van die oppositie in Riaad te evalueren kwam het niet verbazend tot een hoog oplopende ruzie. Zo stelde Saoedi Arabië voor om het Iraanse Republikeinse Garde Korps eveneens te bestempelen als terroristen. Dit korps is via vrijwilligers en adviseurs in Syrië zeer actief. Waarop Iran dan het idee poneerde om ook de CIA die stempel te geven.

Amnesty International

Ondertussen pogen de pers, Human Rights Watch en Amnesty International de zaak voor de salafistische rebellie toch nog te redden. Daarbij valt o.a. het recente rapport van Amnesty International over Russische bombardementen op. Deze zijn cruciaal en zorgen voor de steeds maar toenemende successen van het Syrische leger. Ze moeten daarom kost wat kost bestreden worden.

En dus komt AI met een rapport die stelt dat Rusland massaal burgerdoelwitten aanvalt waaronder hospitalen en bovendien verboden munitie, splinterbomen, gebruikt. Waarbij AI oppert dat het hier vermoedelijk om oorlogsmisdaden gaat.

Wie echter haar dossier bekijkt ziet dat dit alleen gebaseerd is op verhalen, foto’s en filmpjes afkomstig van die salafistische groepen. Van enige verificatie ter plekke door neutrale waarnemers of van identificeerbare geloofwaardige lokale bronnen is geen enkele sprake.

Volgens het rapport van Amnesty Internationaal een foto van een moskee in de stad Jisr al Sjigour die op 1 oktober 2015 dan het slachtoffer was van een Russisch bombardement. Over het bezit van die stad werd in juni 2015 zwaar gevochten tussen het Syrische leger en het Leger van de Verovering met daarin o.a. Jabhat al Nusra en Ahrar al Sham. Ze is nu in handen van die salafistische groepen, de bron van Amnesty International voor haar verhaal.

Het rapport is dan ook een aaneenrijging van in feite onbewezen beschuldigingen afkomstig van al Qaeda en haar bondgenoten. De in haar rapport beschreven methodologie toont dit ook aan. Zelfs al gebruikt men omfloerste taal zoals ‘mensenrechtenactivisten’ om de realiteit zoveel mogelijk te verbergen. Zo stelt het dossier bij het hoofdstuk methodologie:

“Amnesty International researched remotely more than 25 Russian attacks in Syria between September and December 2015. It interviewed by phone or over the internet 16 witnesses to attacks and their aftermath and spoke to more than a dozen Syrian human rights defenders and representatives of medical organizations supporting work in the areas of the attacks.” (17) (pagina 6)

Amnesty International onderzocht vanop afstand meer dan 25 Russische aanvallen die plaats hadden tussen september en december 2015. (de Russische aanvallen begonnen op 30 september 2015, nvdr.) Ze interviewde via de telefoon of het internet 16 personen die getuigen waren van die aanvallen. Verder sprake ze met meer dan een dozijn mensenrechtenactivisten en vertegenwoordigers van medische werkers die in de streek van de aanvallen actief waren.

Men kan echter met wat kennis van de toestand in die gebieden raden dat die getuigen, mensenrechtenactivisten en medisch personeel allen behoren tot dezelfde groepen. Stellen dat er in door al Qaeda & Co beheerste gebieden nog echte mensenrechtenactivisten zouden actief zijn is te zot voor woorden.

Bovendien wordt er in het rapport niemand met naam genoemd zodat eventueel verder onderzoek van die beweringen geheel onmogelijk is.

Zo stelt het rapport:

“Ridha Halabi” is a pseudonym. His real name has been withheld for security reasons. (pagina 14, nota 26)

“Ridha Halabi” is een alias. Heer echte naam is om veiligheidsreden weerhouden.

Grossieren in propaganda

Ook de westerse massamedia blijven grossieren in wat alleen maar als propaganda kan gezien worden. Zij het met wat nuances. Zo verschijnen er bij vele Europese media tegenwoordig interviews met de Syrische president Bashar al Assad die ook vrij correct lijken weergegeven. Met uiteraard vragen rond mensenrechtenschendingen en folteringen. Maar in tegenstelling tot de interviews voorheen voegt men er nu vooraf geen beledigingen meer aan toe.

Zeker in de Britse en Amerikaanse media blijven velen echter nog hopen op een overwinning van die salafistische terreurgroepen. Zo is er, o.m. bij De Morgen, natuurlijk het kritiekloos en uitgebreid brengen van de verhalen van Amnesty International en Human Rights Watch met die folterfoto’s, een Qatarees dossier van die nobele onbekende Caesar.

Ook Human Rights Watch moest juist nu de onderhandelingen voor een akkoord stilaan in hun laatste fase raken met een dossier tegen de Syrische regering komen. Geen nieuw dossier want het dateert al van 21 januari 2014, juist de dag voor de onderhandelingen genaamd Genève II over Syrië in het Zwitserse Montreux begonnen. Niet toevallig natuurlijk. De gruwelfoto’s zijn van een zekere Caesar. Die kreeg volgens dat verhaal de overduidelijk unieke taak van de Syrische overheid om foto’s te nemen van gevangenen die zogenaamd na foltering waren overleden. Hij maakte er volgens het verhaal tussen maart 2011 en augustus 2013 55.000 foto’s van 11.000 lijken. Hij liep volgens Qatar in augustus 2013 over naar de rebellen. Als zijn verhaal klopt dan moet de Syrische regering gezien zijn taak zo weten wie hij is. Maar hij weigert nog steeds zijn identiteit vrij te geven zogenaamd uit vrees voor represailles tegen zijn achtergebleven familie. Wat men toch onmogelijk kan geloven. Human Rights Watch friste het verhaal nu nog maar eens op. Met als vraag waarom men überhaupt iemand zou vragen dat soort gruwelfoto’s te maken. Iemand die dan nadien nog overloopt ook.

Typerend voor de berichtgeving is ook het nog steeds bijna continue gebruiken van het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten als bron. Waarbij men dit voorstelt als een vanuit het Verenigd Koninkrijk actief stel waarnemers. Hoogstens stelt men dat ze samenwerken met activisten in Syrië, veelal klinkt het echter alsof het echte mensenrechtenactivisten zijn.

Maar iedereen die hun website bezoekt ziet zo dat dit aanhangers betreft van die salafisten. In wezen is het echter een eenmansoperatie van Rami Abdoelrahman wiens Engelse teksten amper leesbaar zijn. Hij is naar hij zelf toegaf al 15 jaar niet meer in het land geweest.

Typerend voor de mentaliteit in de VS was ook een verhaal van de nieuwswebsite The Daily Beast over het neerstorten van dat Russisch burgervliegtuig boven de Egyptische Sinaï. Een ramp waarover nog steeds discussie is maar die volgens de Russen en ISIS door een bomaanslag gepleegd door ISIS werd neergehaald. (18)

Een mogelijke aanslag welke volgens The Daily Beast bij sommige kringen in Washington op gejuich werd onthaald want het ging de positie van Poetin in Rusland volgens hun redenering zeker verzwakken.

Het toont natuurlijk de ‘moraliteit’ aan van bepaalde Amerikaanse kringen. Het idee, aldus nog dat artikel, was dat dit de Russen schrik ging doen krijgen en zo de populariteit van president Vladimir Poetin een serieuze knauw geven. Wat dan tot een snelle terugtrekking van de Russische luchtmacht ging leiden en voor een bereidheid ging zorgen om de Amerikaanse dictaten te aanvaarden.

Wensen voor werkelijkheid nemen

Sommige Amerikaanse analisten en politici zagen ongetwijfeld al het schouwspel van een kleurenrevolutie aan het Kremlin verschijnen en de (liefst definitieve) ineenstorting van machtsrivaal Rusland.

Bij analyses in de Britse en Amerikaanse media klonk dan ook regelmatig het verhaal van Afghanistan op en hoe die jihadisten daar met succes de toch zo machtige Sovjetunie had verslagen. In hun ogen stuurde Poetin zijn leger naar een tweede Afghanistan. Men wreef zich al vol blijdschap in de handen.

Anderen stelden dan weer dat gezien de zware economische problemen Rusland, en ook Iran, de andere Syrische bondgenoot, het niet zou kunnen volhouden en dra zich zou moeten terugtrekken. Er verschenen in Amerikaanse media zelfs alleen op geruchten gebaseerde verhalen over het terughalen naar Iran van die paar duizend Iraanse vrijwilligers.

Typerend waren ook verhalen over ruzies tussen Iran en Rusland waarbij men ook het verleden bovenhaalde met de serie oorlogen tussen het Rusland van Katharina de Grote en het toenmalige Perzië. Oorlogen die steevast waren verloren door de Perzen. Het was in feite niet meer dan een vrij lompe en zeer klassieke poging om vanuit de Amerikaanse alliantie de hun vijandige militaire bondgenoten uit elkaar te spelen.

Ook legde men constant de nadruk op vermeende koerswijzigingen van Rusland. Een mediaspel dat men al van in 2011 opvoerde. Reeds toen stelde men dat Poetin Assad ging laten vallen of niet in staat zou zijn om hem te helpen. Waarbij men niet terugschrikte om al die verklaringen van Sergeï Lavrov, minister van Buitenlandse Zaken, Poetin en hun woordvoerders uit hun context te rukken.

Volgens bepaalde westerse media ging het neerstorten van het Russisch vliegtuig boven Sinaï met 224 burgerslachtoffers tot gevolg de sfeer in Rusland zo doen omslaan dat Poetin zijn troepen uit Syrië wel snel zou moeten terugtrekken. Het bleek nog maar eens verloren hoop.

Als we bladen als The Wall Street Journal moesten geloven dan had Rusland, en zelfs Iran er geen problemen mee dat Assad zou afgezet worden. Ook was er luidens dit soort pers klinkende ruzie tussen Rusland en Iran.

Verhalen die alleen maar gebaseerd waren op nat vingerwerk of westerse bronnen zoals niet genoemde diplomaten en studiediensten als het Royal United Services Institute, de studiedienst van het Britse leger. Het was in wezen niets anders dan het nemen van zijn eigen wensen tot de werkelijkheid. Het theater van de illusies.

Dat is natuurlijk in een oorlogssituatie vrij klassiek. Het grote probleem is echter dat bewindslui zich niet zelden op dat soort wishful thinking baseren om cruciale beslissingen over oorlog en vrede te nemen. Daar ligt het grote gevaar. Het krioelt in de geschiedenis van dergelijke voorbeelden.

Dat de VS en de EU nu al op vele vlakken met Assad samenwerken wil men liefst zo weinig mogelijk zien. Zelfs al lekt er in de massamedia wel eens verhaal die deze alliantie met het ‘monster van Damascus’ perfect aantoont.

Naar globale vrede?

Over de interne ruzies binnen de VS las je dan weer amper of niets in de klassieke media. Een recent verhaal over de samenwerking van het Pentagon met Syrië als dat van onderzoeksjournalist Seymour Hersh wordt dan ook nergens in de media besproken. (21)

Wat evenmin besproken wordt is het opmerkelijke feit dat gelijktijdig met de plots serieus wordende vredesonderhandelingen rond Syrië, ook voor de andere plaatselijke probleemdossiers zoals Libië, Jemen en Libanon er plots vooruitzichten op vrede zijn.

Zo lijken er nu kansen dat er kortelings toch een Libanese president wordt gekozen. Er blijkt zo te horen internationaal een akkoord over de benoeming van Soeleiman Jr. Frangieh tot president, de zoon van een vorige president Soeleiman Sr. Frangieh. Het land zit al sinds 24 mei 2014 zonder president.

Soeleiman Jr. Frangieh, een Maronitisch christen en topman van de traditioneel pro-Syrische Marada beweging, zou van de grootmachten president van Libanon mogen worden.

Probleem hier is dat dit een christen moet zijn en Michel Aoun, bondgenoot van Hezbollah, dit presidentschap nog steeds voor hem opeist. Zijn Patriottische Krachten vormen immers de grootste christelijke partij in het parlement. De clan Frangieh heeft traditioneel goede relaties met Syrië. De Saoedische pion Saad Hariri zou dan premier worden.

De andere christelijke rivaal is Samir Geagea, leider van de Libanese Krachten en partner van Hariri. En die verzet zich eveneens hiertegen. Vooral dan wegens een oude bloedvete met de clan Frangieh. De Libanese Krachten van Geagea zijn immers verantwoordelijk voor de moord op 13 juni 1978 op Tony Frangieh, de broer van Soeleiman Jr.. Via drukke onderhandelingen poogt men de plooien hier nu glad te strijken.

En dan is er Libië waar er eindelijk onderhandelingen zijn gestart tussen de twee rivaliserende regeringen. Zo zijn er nu gesprekken om tot een eengemaakte regering te komen tussen het Algemeen Nationaal Congres, het internationaal niet-erkende parlement in de hoofdstad Tripoli, en dat van het wel erkende parlement, de Raad van Afgevaardigden, die zetelt in de stad Tobroek vlakbij Egypte.

Die gesprekken zijn belangrijk want Libië heeft de kansen om na het eventuele falen in Syrië en Irak de nieuwe centrale uitvalsbasis te worden voor ISIS. Wat dan eventueel tot een verdere destabilisering van Afrika kan leiden. Een continent dat eindelijk voor een deel aan zijn armoede aan het ontsnappen is.

Jemens moeras

Zelfs in Jemen zijn er nu gesprekken aan de gang tussen de internationaal erkende regering van de gevluchte en tijdelijke president Abd Rabbuh Mansur Hadi en de in de hoofdstad Sanaa residerende regering van de Houthi’s en generaal Ali Abdoellah Saleh, tot 2012 de president. Die moeten normaal op 14 januari worden hervat.

Wat hierbij opvalt is dat van de origineel door de VN-veiligheidsraad vooropgestelde eisen aan het adres van de regering in Sanaa niets overblijft. Zo moesten de Houthi’s en Saleh alle door hen bezette steden ontruimen voor men met onderhandelingen kon beginnen. Het was de minimumeis van Hadi en zijn Saoedische bazen.

De militaire toestand op 19 oktober. Deze is sindsdien niet echt gewijzigd. Het oostelijke deel is op enkele oasesteden na geheel woestijn. Het rode deel is waar theoretisch de Saoedi’s en de afgezette president Hadi de baas zijn. Al Qaeda en ISIS zijn ook erg actief in de regio rond de havenstad Aden, hoofdstad van het vroegere Zuid-Jemen. De eerste om te pogen het land te veroveren waren vanuit Egypte de Romeinen. Ze verloren er tienduizenden manschappen. En al diegenen die na hen kwamen ondergingen hetzelfde lot. De Saoedi’s nu al voor de tweede maal. De eerste keer was in de periode rond 1935. Al Qaeda is o.m. actief in Zinjibar en Aden, ISIS in Lawder en Aden.

Die regering van Hadi is ondertussen uiteengevallen in onderlinge ruzies tussen de premier Khaled Bahah en de president. Ook duikt nu overal in de door de Saoedi’s bezette havenstad Aden en elders al Qaeda en ook ISIS op die met geweld overal hun sharia willen opdringen. Tot woede van de lokale bevolking en de plaatselijke separatisten die een sleutelrol speelden bij de verovering op de Houthi’s van de streek rond Aden.

Ook blijkt zoals zowat alle specialisten verwachten het Saoedische legeroffensief geheel vast te zitten. Men moest zelfs huurlingen uit onder meer Soedan en Columbia ter hulp roepen. Tevergeefs. De alliantie van de Houthi’s en Saleh slaagde er daarbij zelfs in om delen van Saoedi Arabië te beschieten en volgens bepaalde bronnen zelfs grensdorpen te bezetten.

Vandaar dan ook dat, mede gezien de sterk toenemende kritiek in het westen op Saoedi Arabië, beide partijen feitelijk zonder enige voorwaarden dan toch begonnen zijn met vredesonderhandelingen.

Het probleem in al die conflicten is dat de VS en haar bondgenoten de spanning in die landen steeds meer hebben doen toenemen en het daarom dus veel tijd en nog meer overredingskracht en druk vergt om aan die ruzies een einde te maken.

Winnaars en verliezers

Duidelijk is ondertussen wie de verliezers en winnaars in dit verhaal worden. De grootste verliezer is natuurlijk de plaatselijke bevolking die de Amerikaanse oorlogsstrategie zwaar moest bekopen. Al decennia zorgt de VS hier voor het ene massabloedbad na het andere.

De winnaars van de oorlog om Syrië: President Bashar al Assad en de Russische president Vladimir Poetin met Sergeï Lavrov uiterst links. De VS hebben hun macht hier zodanig overschat dat ze als de grote verliezers van dit conflict dienen gezien te worden. Wel zullen ze zeker herrie blijven schoppen. Het zit blijkbaar in hun genen.

De Amerikaanse agressie sinds 1979 tegen Irak toen ze Saddam Hoessein aan de macht brachten, koste aan minstens een paar miljoen mensen het leven, incluis uiteraard de Iraniërs die sneuvelden tijdens die door de VS gestimuleerde Iraakse agressie tegen hun land. De oorlog tegen Syrië koste dan weer in totaal een vermoedelijke 250.000 doden. En dan was er de oorlog met de Koerden, Koeweit en de Amerikaanse bezetting van Irak in 2003.

De recente evolutie toont dat de Syriërs, de Iraniërs, Libanon, de Irakezen en de Russen de grote winnaars zijn van dit laatste conflict. De grootste verliezers zijn natuurlijk de EU, de NAVO, de VS, het Verenigd Koninkrijk, Turkije, Frankrijk en Saoedi Arabië samen met haar buurlanden op het Arabisch schiereiland behoudens Oman en Jemen. En dan Is Israël dat nu met een nog sterker Hezbollah komt te zitten. En dit moest juist kapot.

De grootste winnaars zijn echter Assad en Poetin. Zij toonden hun tanden waarop het westen geen antwoord had. De westerse strategie om jihadisten te gebruiken keerde als een boemerang in hun gezicht terug. In het geval van François Hollande bijna letterlijk. Syrië is het Waterloo van het westen met Assad en Poetin als de Arthur Wellesley, hertog van Wellington, en prins Klemens von Metternich van deze eeuw.

Mogelijk de grootste individuele verliezer is Mohammed bin Salman bin Abdoelaziz al Saoed, tweede kroonprins, zoon van de koning Salman de Hakbijl, minister van defensie en de oorlogsstrateeg van het koninkrijk. Zijn oorlogen zijn allen uitgedraaid op een reuzengroot fiasco. De vraag is dan ook wat er in de toekomst met hem zal gebeuren.

De 30-jarige prins Mohammed bin Salman bin Abdoelaziz al Saoed is zowel minister van Defensie, tweede kroonprins en verantwoordelijke voor de economie met o.m. de olieproductie. Als een van de weinige Saoedische prinsen studeerde hij nooit in het buitenland. Economisch is Saoedi Arabië aan het afstevenen op een ramp en militair moet hij zowel in Syrië als in Jemen een nederlaag incasseren.

Bovendien staat men in het westen steeds negatiever tegenover het land. Sommige Europese landen vaardigden zelfs al een wapenembargo tegen Riaad uit. In België echter weigeren beide grote gewesten bij monde van Geert Bourgeois (N-VA) en Paul Magnette (PS) dit uit te vaardigen. Een illegaal oorlogvoerende jihadistische broedplaats bewapenen is voor hen geen enkel probleem. De onrust in het Huis van Saoed zal echter hoe dan ook toenemen.

Duidelijk is dat intern de kritiek aan het aanzwellen is en vermoedelijk ook heel groot is. In normale omstandigheden overleeft geen enkel politicus dergelijke vernederingen. En de tekenen van interne ruzies zijn al goed merkbaar. Zoals ook de toenemende kritiek in het buitenland op deze jihadistische kweekvijver meer dan zichtbaar is.

Saoedi Arabië is politiek een middeleeuwse absolute monarchie maar ook in dat soort politieke systemen kon wanbeleid dodelijk zijn voor de heersende monarch. Kijk maar naar de geschiedenis.

Is dit de verklaring voor het heel plotse radicale optreden van het Huis van Saoed tegenover haar dissidenten en Iran? Een kat in het nauw maakt nu eenmaal al eens rare en gevaarlijke sprongen.

Het onverwachte harde optreden van Saoedi Arabië toont echter wel hoe onstabiel de regio blijft. Duidelijk is dat het zorgde voor een plotse diplomatieke drukte. Met als vraag hoe ver Saoedi Arabië en de VS van elkaar aan het wegdrijven zijn.

De onderhuidse Amerikaanse kritiek op het nieuwe Saoedische optreden in bladen als The New York Times en The Washington Post wordt steeds groter. Bovendien valt het gebrek aan steun binnen de Arabische wereld voor de houding van Saoedi Arabië op. Alleen Bahrein en Soedan steunden volhartig het Saoedische optreden. En dat zijn niet bepaald landen met grote invloed in dit milieu.

Egypte daarentegen verwerpt, samen met Oman, in het publiek de Saoedische politiek. En dan heb je nog Tunesië, Algerije en Irak. Zelfs het niet-Arabische Turkije lijkt voorlopig nog te zwijgen. En dat zou toch een bondgenoot van Saoedi-Arabië moeten zijn. Opvallend is zeker ook Pakistan welke recent zijn steun aan Syrië en Assad toezegde.

Hetzelfde voor Qatar, Jordanië, Marokko en Koeweit die zich evenmin op het standpunt van Riaad zetten. Koeweit en Qatar trokken wel hun ambassadeur terug. Niet meer. Alleen Djibouti, Somalië en de Comoren steunden zij ook dit beperkt zij het dagen nadien nog het Saoedische standpunt. Een niet bepaald indrukwekkende lijst.

En dan is er de lauwe reactie van de Syrische rebellen waar onder de grotere groepen alleen het Leger van Islam van de gesneuvelde Zahran Alloush zich openlijk voor de Saoedische positie uitsprak. Naast dan de Syrische Nationale Raad. Maar dat zijn voornamelijk zich op Saoedische kosten vermakende hotelgasten. Wel beloofde Saoedi Arabië om  het vredesproces rond Syrië en Jemen verder te zetten. Maar dat is uiteraard nog afwachten.

Willy Van Damme

1) Le Point, 5 december 2015, AFP, Syrie : ‘Fabius n’envisage plus un départ de Bachar el-Assad avant une transition politique’. http://www.lepoint.fr/monde/syrie-fabius-n-envisage-plus-un-depart-de-bachar-el-assad-avant-une-transition-politique-05-12-2015-1987439_24.php

2) Syrian Observer, 2 december 2015, Asharq al Awsat, ‘France, Germany Open European Window to Assad’. Het artikel is een vertaling van het origineel in het Arabisch verschenen stuk. http://www.syrianobserver.com/EN/News/30225/France_Germany_Open_European_Window_Assad.

Asharq al Awsat is een in Londen verschijnende krant die eigendom is van prins Turki bin Salman al Saoed. Deze is de vijfde zoon van koning Salman de Hakbijl en een halfbroer van de tweede kroonprins Mohammad bin Salman, minister van Defensie en strateeg achter de oorlogen in Syrië en Jemen. De krant is dus de spreekbuis van de Saoedische koning en daarom zeer belangrijk.

3) International Business Times, 30 november 2015, Christine Silva, ‘UAE Will Fight Islamic State Group With Ground Troops In Syria? Emirates Foreign Minister Praises Russian Airstrike Campaign’. http://www.ibtimes.com/uae-will-fight-islamic-state-group-ground-troops-syria-emirates-foreign-minister-2204432.

4) The New York Times, 3 december 2015, David E. Sanger en Somini Sengupta, ‘To Crush ISIS, John Kerry Urges Deft Removal of Syria’s Assad’. http://www.nytimes.com/2015/12/04/world/middleeast/to-crush-isis-john-kerry-urges-deft-removal-of-syrias-assad.html?_r=0

5) Le Figaro, 28 september 2015, Marc de Boni, ‘Védrine veut s’allier à Assad contre Daech, comme «il a fallu s’allier avec Staline»’. http://www.lefigaro.fr/politique/le-scan/citations/2015/09/28/25002-20150928ARTFIG00200-vedrine-veut-s-allier-a-assad-contre-daech-comme-il-a-fallu-s-allier-avec-staline.php

6) Liberation, 18 september 2015, Jean-Pierre Perrin, ‘Syrie, Libye… quand Sarkozy refait l’histoire’.  http://www.liberation.fr/planete/2015/09/18/syrie-libye-sarkozy-fabule_1385588

Dat Libië in een complete chaos is uiteengevallen is volgens Sarkozy de schuld van… Hollande.

7) Pravda, 8 december 2015, Constantino Ceoldo, ‘The Syrian issue: Tulsi Gabbard & Austin Scott’. http://www.pravdareport.com/world/asia/08-12-2015/132798-syrian_issue-0/

8) The Telegraph, 6 december 2015, Boris Johnson, ‘Let’s deal with the Devil: we should work with Vladimir Putin and Bashar al-Assad in Syria’. http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/syria/12036184/Lets-deal-with-the-Devil-we-should-work-with-Vladimir-Putin-and-Bashar-al-Assad-in-Syria.html

Boris Johnson is burgemeester van de Londense metropool en een van de topfiguren van de Britse Conservatieve partij. Hij is bovendien een der mogelijke kandidaten voor het Britse premierschap na David Cameron. Zijn woorden wegen dan ook door.

10) NBC News, 15 december 2015. ‘Alexey Eremenko, John Kerry Aims to make real progress with Russia’s Putin in Syrian crisis’. http://www.nbcnews.com/news/world/john-kerry-aims-make-real-progress-russia-syrian-crisis-n480136?utm_source=Sailthru&utm_medium=email&utm_campaign=New%20Campaign&utm_term=%2AMideast%20Brief

11) Bloomberg, 29 december 2015, Henri Meyer, ‘Putin Sees a Chance for Assad to Stay in Power in Syria’.http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-12-29/putin-sees-assad-chance-to-stay-as-u-s-pursues-syria-settlement?utm_source=Sailthru&utm_medium=email&utm_campaign=New%20Campaign&utm_term=%2ASituation%20Report

12) The Wall Street Journal, 23 december 2015, Nour Malas & Carol E. Lee, ‘U.S. Pursued Secret Contacts With Assad Regime for Years’. http://www.wsj.com/articles/u-s-pursued-secret-contacts-with-assad-regime-for-years-1450917657?utm_source=Sailthru&utm_medium=email&utm_campaign=New%20Campaign&utm_term=%2ASituation%20Report

Simon Steven is een joodse specialist in de terreurbestrijding en was in de periode 2011 en 2012 de hoofdverantwoordelijke voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika van de Nationale Veiligheidsraad, een centraal deel van de aan het Witte Huis in Washington zelf verbonden administratie. Hij heeft dus aan de top mee die oorlog tegen Syrië in gang gestoken. Zijn geheim gehouden bezoek aan Assad is dan ook erg belangrijk.

14) The New York Times, 26 december 2015, Somini Sengupta en Anne Barnard, ‘U.N. Sets Syrian Peace Talks as Fighting Complicates Task’. http://www.nytimes.com/2015/12/27/world/middleeast/syria-peace-talks.html?nlid=67751936&src=recpb&_r=0

Mogelijks betreft het hier Jeffrey Feltman, een Amerikaanse diplomaat die fungeert als adjunct-secretarisgeneraal voor Politieke Zaken van de VN. De man staat te boek als een neoconservatief en wordt gezien als een der voornaamste architecten van het Amerikaanse Syrië beleid van de voorbije jaren.

15) The New York Times, 29 december 2015, Associated Press, ‘Turkey’s Erdogan Meets King in Saudi Arabia for Syria Talks’. http://www.nytimes.com/aponline/2015/12/29/world/europe/ap-eu-saudi-turkey.html?ref=world

16) Syria: Direct, 3 december 2015, Maria Nelson en Osama Abu Zeid, ‘Accusations, recriminations and bloodshed in north Aleppo arena as Kurds fear for Afrin’. http://syriadirect.org/news/accusations-recriminations-and-bloodshed-in-north-aleppo-arena-as-kurds-fear-for-afrin/.

Syria direct is een door de VS gefinancierde website. Het verhaal geeft in groot detail de complexe situatie weer in dit aan de Turkse grens liggende noordelijk deel van de provincie Aleppo. Het toont de totale onbetrouwbaarheid van de VS die hier meerdere met elkaar in oorlog zijn partijen steunt of alleszins steunde.

17) Newsweek, 5 december 2015, Jonathan Broder, ‘The End of Turkey’s Double Game With ISIS?’. http://europe.newsweek.com/end-turkeys-double-game-isis-401606?rm=eu

18) Der Spiegel, 21 augustus 2012, Ier, ‘EU-Staaten sollen syrische Überläufer bezahlt haben’, http://www.webcitation.org/6AoAc3eDu

Het is deels gebaseerd op andere krantenberichten waaronder The Times. Men moet er ook weinig aan te twijfelen dat het verhaal klopt. Geld koopt nu eenmaal zo niet alles, dan toch veel. En de Fransen hebben bewezen hier niet vies van te zijn.

Volgens Syrische bronnen kon men zo makkelijk miljoenen dollars verdienen. Zo zou de Syrische ambassadeur in Mauritanië 1 miljoen dollar zijn aangeboden plus twintig jaar lang een wedde van maandelijks 20.000 dollar. Goed voor 5,8 miljoen dollar. Dat sommigen zoals Hijab dan plots hun regering beginnen uit te schelden wekt natuurlijk geen verbazing.

19) Amnesty International, December 2015, ‘Civilian objects, were undamaged – Russia’s Statements on its attacks in Syria unmasked’,  http://www.amnestyusa.org/sites/default/files/civilian-objects-were-not-damaged.pdf?utm_source=Sailthru&utm_medium=email&utm_campaign=New%20Campaign&utm_term=%2ASituation%20Report

Deze Ridha Halabi is volgens AI een bewoner van het stadje Darat Izza (Ezzah) gelegen in het westen van de provincie Aleppo dat in handen is van het Leger van de Verovering, een militaire alliantie onder controle van groepen als Ahrar al Sham en Jabhat al Nusra (al Qaeda).

20) CNBC, 18 december 2015, Reuters, ‘Egypt says completes preliminary report on Russian plane crash in Sinai.’. http://www.cnbc.com/2015/12/14/

Dit voorlopig rapport is gemaakt door een internationaal team van experten en dient dan ook gezien als het enige, zij het voorlopige, document om te stellen wat met het vliegtuig gebeurde. De verklaringen van Rusland, de VS of ISIS zijn voor zover geweten onbewezen. Het is nu wachten op het definitief verslag dat echter nog lang op zich kan laten wachten.

21) London Review of Books, 7 januari 2016, Seymour Hersh, ‘Military to military – Seymour M. Hersh on US intelligence sharing in the Syrian war’.  http://www.lrb.co.uk/v38/n01/seymour-m-hersh/military-to-military.

Het verhaal gaat vooral over de dubbele rol die het Pentagon speelde door via derden geheime gegevens over die door de CIA bewapende salafistische groepen door te spelen aan Syrië. Voor zover geweten reageerde van de betrokkenen tot heden niemand op dit schokkend verhaal.

22) Voorbeelden van dit soort persartikels kan je vinden bij:

– The Wall Street Journal, 19 november 2015, Jay Solomon, ‘U.S. Eyes Russia-Iran Split in Bid to End Syria Conflict’. http://www.wsj.com/articles/u-s-eyes-russia-iran-split-in-bid-to-end-syria-conflict-1447895357

– Newsweek, 5 december 2015, J. Matthew McInnis, ‘What Would It Take for Iran to Abandon Assad’. http://europe.newsweek.com/what-would-it-take-iran-abandon-assad-401178?utm_source=email&utm_medium=email

– The New York Times, 15 december 2015, Ben Hubbard, ‘Putin gambit over Syria proves to be dual–edged sword’. http://www.nytimes.com/2015/12/16/world/europe/in-russia-john-kerry-pushes-forward-on-syrian-peace-process.html?emc=edit_th_20151216&nl=todaysheadlines&nlid=67751936&_r=0