Een bezoek aan Syrië – Een mozaïek van tientallen culturen

Een bezoek aan Damascus brengen is als Belgisch journalist natuurlijk geen gemakkelijke zaak. Sinds de gebeurtenissen van 11 januari 2012 toen een groep journalisten met daarbij Rudi Vranckx en Jens Franssen van de VRT in de stad Homs met dodelijke gevolgen beschoten werd (1) is er geen Belgisch journalist meer in Damascus geweest. Wat begrijpelijk is na de fratsen van beide heren. Men nodigt hen uit en krijgt als dank onbewezen beschuldigingen hen te hebben willen vermoorden. Mijn recent vijf dagen durende bezoek was dus een soort van primeur.

Een smeltkroes

Voor bijna alle Europeanen is Syrië gewoon een zoveelste Arabisch land waar islam allesoverheersend is. Niets is echter minder waar dan deze karikatuur van de realiteit. En dit bezoek toonde dat perfect aan. Syrië is een grote smeltkroes van religies, sekten, talen en minderheden die al duizenden jaren grotendeels in harmonie met elkaar leven.

Overal in de stad zijn er controleposten voor het autoverkeer om zo bomauto’s tegen te houden. Die posten lijken niet veel voor te stellen maar blijken toch wel degelijk effectief.

Het feit dat er tegenwoordig trouwens zo’n massa minderheden in Syrië wonen vormt het ultieme bewijs voor dit grotendeels vreedzaam vele eeuwen durende samenleven. Had dit vreedzaam samenleven er niet geweest dan was Syrië nu een monocultuur. Het is het niet.

“Tot die opstand uitbrak keek men in mijn land niet tot welke religie of groep je behoorde. Men wist het veelal zelfs niet eens. Nu met die opstand van die door het westen gesteunde salafisten is dit spijtig genoeg aan het veranderen”, aldus een uit Aleppo afkomstige jonge dame uit een moslim gezin. Ze wou echter gezien de oorlog liever anoniem blijven. Begrijpelijk.

De al vijf jaar in de Syrische stad Qara wonende Belgische pater Daniel Maes stelt het zo: “Discriminatie op basis van etnie of geloof was voor vader Hafez en zoon Bashar al Assad totaal uit den boze. Het mocht niet en zij waakten dan ook met strenge hand over dit delicaat evenwicht.”

Een land van cultuur

Ook voor Damasceen Dr. Nabil Toumeh staat die enorme Syrische diversiteit centraal: “Syrië, dat is een mozaïek van een dertig religies, zestig sekten en vele minderheden en talen. Het is de essentie van dit land. Het is ook de reden waarom de VS er tot heden niet in slaagde dit land over te nemen en geheel te vernielen. Die mozaïek is sterk. Wij zijn een land van cultuur en niet zomaar een cultuurloze woestijnstaat als Saoedi Arabië.”

Syrië is een land van vele religies met mogelijks alleen al een tiental soorten van christelijke kerken. De door het westen en ook Pax Christi gesteunde salafistische jihadisten hebben al tientallen kerken vernield en honderden christenen vermoord. Zij willen in het land alle culturen uitroeien behoudens hun salafisme.

Nabil Toumeh is een der voorname zakenlui van het land met grote projecten in de hotelsector en het toerisme zoals dat voor het Sham Mövenpick Hotel. Hij bezit naast Damascus ook burelen in Abu Dhabi en Milaan. Met zijn kinderen die wonen in Frankfurt, Duitsland en de VS en er fungeren als zijn lokale contacten.

Hij is ook de voornaamste private uitgever van het land, is doctor in de filosofie, schrijver van een serie boeken en een filmmaker die tot in Italië prijzen wegkaapte. Daarbuiten is hij een soefi die ook lid is van Soefi Internationaal, de internationale vereniging van soefisten. Een intellectueel om U tegen te zeggen.

En inderdaad, wie even wat dieper kijkt ziet die mozaïek, die onvoorstelbare rijkdom aan visies op het leven en een enorme verscheidenheid van talen en culturen. Syrië kan men zien als een synoniem voor culturele diversiteit, voor een erfgoed dat bijna zonder voorgaande is.

In Damascus is er van enig spoor van vernielingen door de oorlog feitelijk niets merkbaar. Iers verderop aan de rand van de stad wordt er wel rond enkele stadjes soms zwaar gevochten. Hier in Harastan, gelegen op een goeie vijf kilometer van de hoofdstad, leverde men al zwaar slag en sloot men in 2014 een lokaal vredesakkoord. Een andere rebellengroep, het Leger van Islam, viel de voorbije maand die stad echter terug aan. Van heropbouw zoals die op sommige andere plaatsen al volop aan de gang is lijkt hier voor zover kon gezien worden nog maar weinig merkbaar.

Christendom en islam

Hier ontstond het eerste alfabet, hier vervelde de joodse sekte van Christus en Petrus zich door haar symbiose met de Romein Paulus met groot succes tot het christendom om daarna dan naar Rome te trekken, het toenmalige machtscentrum.

In Syrië kreeg de islam met de Ommayyaden dynastie haar vorm en veroverde men van hieruit grote delen van de regio aan de Middellandse Zee en het Midden-Oosten. Het eerste kalifaat. Met moslims die de Griekse wetenschap overnamen van de christelijke nestorianen en die het zo bewaarden voor onze latere renaissance.

Steden als Damascus en Aleppo zijn tienduizend jaar oud. In België is dat in de meeste gevallen een goeie 1000 jaar. Hier ligt, zegt men, het hoofd van Johannes de Doper netjes bewaard. Hier bevinden zich de oudste kerken, kloosters, moskeeën en synagogen.

Typerend is het klooster nabij het stadje Qara waar de Belgische pater Daniel Maes verblijft. Het gebouw dateert van de eerste eeuw, was bijna 500 jaar lang een Romeins fort dat nadien een klooster werd opgedragen aan Jacob de Verminkte, een Perzische heilige uit de beginjaren van het Christendom. Het werd eind vorig eeuw in zijn oude glorie heropgebouwd als de Eenheid van Antiochië. Nog zo’n naam met aanzien.

Het Omayyadenplein in Damascus, het centrum van de eerste islamitische dynastie die vorm gaf aan de islam maar ook in totale vrede leefde met de andere toen in de regio actieve religies. Ongetwijfeld willen de barbaren ook dit plein kort en klein slaan zoals ze dat al elders in het land deden.

Kerken in overvloed

Hier passeerden Assyriërs, Grieken, Romeinen, Byzantijnen, Perzen, Nakabeërs, Ottomanen, christenen en Arabieren en vele anderen. Dit land bezoeken is als wandelen door een eeuwenoude geschiedenis. “Kijk, hier vlakbij in die straat bekeerde Paulus zich volgens de legende tot het christendom waarna hij zich wat verder liet dopen”, stelt Dionysius Jean Kawak, aartsbisschop van de Syrische Orthodoxe Kerk.

Je kan in Syrië de Kruisvaardersburcht van de Krak des Chevaliers bezoeken en het standbeeld van Saladin, de krijgsheer die de Frankische veroveraars versloeg. Er is het prachtige Palmyra van vorstin Zenobia en de Romeinen, de poort van de Zijderoute naar China. Teveel beschavingsresten om het in een mensenleven allemaal te bezoeken.

Je hebt hier dan ook kerken in overvloed, je hebt de kerken van de Maronieten, Armeniërs, de Melkitische Grieks-Katholieke Kerk, de Grieks Orthodoxe Kerk, de Syrisch Orthodoxe Kerk, de Chaldeeuwse-Katholieke Kerk en de nestorianen, ook wel de Assyrische kerk genoemd. Dit om maar enkele van de voornaamste te noemen.

Zakenman, filosoof en filmmaker Dr. Nabil Toumeh ziet de plannen voor een derde wereldoorlog in Syrië wegens haar sterke en diverse culturele identiteit mislukken. Het Amerikaans beleid in de regio is er volgens hem een van het organiseren van creatieve chaos. “Men wilt niet dat wij welvarend worden”, oppert hij. Op de achtergrond zijn Italiaanse filmtrofeeën.

En dan zijn er de alewieten, alevieten, ismaïlieten, druzen, jezidi’s; soefi’s, sjiieten, Turkmenen, Koerden, Circassiërs, joden en de vele strekkingen binnen het soennisme waaronder de aanhangers van het Saoedische salafisme.

Salafistische machtsgreep

Ook qua talen is het een kluwen. Met onder meer het Aramees (2), het verwante Syriac, Circassisch, Turks en het Koerdische Kurmanji, talen die naast het door de grote meerderheid gesproken Arabisch zijn blijven bestaan.

Ooit zette de Unesco, de culturele tak van de VN, het Aramees op de lijst der bedreigde talen en plots kwam er op bevel van de regering Assad aan de universiteit in Damascus een leerstoel Aramees, de duizenden jaren oude taal van de regio die ook verwant is aan het Hebreeuws. Het is ook nu nog steeds een levende taal gesproken vooral door dorpen aan de grens met Libanon en niet alleen door christenen maar ook door moslims.

De Syrische oorlog voorstellen als een oorlog tussen soennieten en sjiieten of met alawieten is dan ook, zeer zacht uitgedrukt, een karikatuur van de realiteit. In wezen is deze rebellie gewoon die van een tak van het soennisme, het salafisme die via de Moslimbroederschap en al Qaeda met de wapens poogt te macht te grijpen ten koste van de vele tientallen andere minderheden.

De overgrote meerderheid van de Syrische bevolking spreekt Arabisch maar daarnaast worden er ook andere talen gesproken zoals het Aramees. Hier opschriften in het Arabisch en het Aramees. Om de taal levend te houden werd er enkele jaren geleden aan de universiteit in Damascus zelfs een leerstoel Aramees opgericht.

Het verklaart waarom men tot heden geen andere minderheden kon aantrekken tot die rebellie. Dit terwijl Saoedi Arabië en Qatar met tientallen miljoenen dollars zwaaien naar elkeen die bereid is om hun lokroep te volgen. Behoudens enkele rariteiten is er echter niemand uit die minderheden die hier op inging. Simpelweg omdat al die minderheden zich vastklinken aan Assad.

Het is in wezen ook een herhaling van de opstand eind der zeventiger jaren van de Moslimbroederschap die in 1982 in de stad Hama haar finale nederlaag leed toen het Syrisch leger hen hardhandig in de pan hakte. Met duizenden doden tot gevolg.

Niet nadat eerst de Moslimbroederschap ook massaal geweld had gebruikt tegen die mozaïek van minderheden. Er was in het land toen in 1982 op de meeste plaatsen dan ook een grote opluchting na dat bloedbad in Hama. Het vermeed immers een nog veel groter bloedbad.

Vrienden van Syrië

Als de rebellen spreken van de dictatuur van Assad en de regerende Baath partij dan bedoelen zij namelijk dat zij moeten leven tussen al die minderheden die voor hen een onaanvaardbare rem vormen op de plannen voor het installeren van hun dictatuur, de sharia.

Dionysius Jean Kawak, aartsbisschop van de Syrisch Orthodoxe kerk. “Men heeft soms in het buitenland kritiek op mij omdat ik Assad steun. Maar ik ben daar juist zeer fier op”, stelt deze onomwonden. Hier poserend aan een herdenkingsteken ter herinnering aan de genocide uit 1915 door het Ottomaanse leger van tussen de 150.000 tot 300.000 Assyrische christenen in het zuiden van het huidige Turkije. Deze veelal als genocide omschreven slachtpartij komt naast die uit diezelfde periode op de Armeniërs en de Pontische Grieken uit het oostelijk deel der Zwarte Zee. Daarnaast is er in Syrië ook een grote woede over het afstaan in 1939 aan Turkije door de toenmalige koloniale macht Frankrijk van het gebied rond Antiochië, het huidige Antakya. Geen wonder dat de relaties van Syrië met Turkije slecht zijn. Ook al voor de huidige agressie van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan tegen het land.

En had die opstand van 1982 geen wezenlijke buitenlandse steun dan is dit anno 2015 gans anders. Nu immers vormde zich rond de Moslimbroederschap en haar partner al Qaeda het machtigste bondgenootschap ooit gezien, met onder andere de VS, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Qatar, Israël, Jordanië, Turkije, Saoedi Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten. De zich schaamteloos ‘Vrienden van Syrië’ noemende alliantie.

Een staat met een middelinkomen en met minder dan 24 miljoen inwoners moest het dus tegen die zeer machtige coalitie opnemen. Zonder veel buitenlandse steun hielden ze dat nochtans bijna twee jaar vol.

Tot dit bondgenootschap als gevolg de tegenvallende resultaten  – de aanvallen in de zomer van 2012 op de steden Aleppo en Damascus mislukten grotendeels – vanaf eind 2012 tienduizenden buitenlandse jihadisten naar het land stuurde en men het land stortte in een zelden of nooit geziene golf van het meest gruwelijke geweld ooit gezien. Wijlen de SS lijken er wel koorknapen tegen.

De 16 à 18 miljoen Syriërs die wonen in het door de regering gecontroleerde gebied rekenen op het Syrische leger om hen te beschermen tegen wat velen onder hen ‘cultuurbarbaren’ noemen.

Verdere escalatie

Waarna dan Hezbollah en allerlei vrijwilligers met Iraanse steun vanaf 2013 ook maar richting Syrië trokken. Het verdere stap in de escalatie. Vooral de poging van die jihadisten om de bij Damascus gelegen graftombe van Zaynab bint Ali, de kleindochter van Mohammed, te veroveren en vernielen veroorzaakte hevige reacties in Iran en bij de sjiitische wereld. Het graf bleef dan ook buiten schot.

Voor de ongeveer 16 tot 18 miljoen mensen die in het regeringsgebied leven is het dan ook een nerveus afwachten en hopen dat het leger kan standhouden. “Ik hoop dat die barbaren dit toch zo mooie plein nooit kunnen vernielen”, stelde een Damasceen over het magnifieke Omayyadenplein, zijn ongerustheid verradend.

Voor de overgrote meerderheid van de Syriërs zijn die rebellen gewoon barbaren. “Zij willen elke cultuur hier gewoon kapot”, stelt Fadi Abdel-Nour, pr-man van de ook internationaal gekende filmregisseur Najdat Ismael Anzour. Een man die als teken van verzet bewust in Syrië blijft wonen. Zoals ook Nabil Toumeh zegt: “Ik kan overal ter wereld wonen, maar ik blijf hier.”

Een fier volk

Het zwembad van het Damarose Hotel in Damascus op een zaterdagnamiddag. Het leven in Damascus gaat ondanks de door het westen tegen het land georganiseerde oorlog gewoon verder. Op de achtergrond staat de Damascus Diamant. Door het embargo van de EU en de oorlog raakt dit project niet afgewerkt. Hier komt normaal een groot winkel- en recreatiecentrum.

Syriërs zijn dan ook, en met reden, erg fier op hun land dat zij zien als de bakermat van de westerse beschaving, die van de islam en van gans het gebied van de Middellandse Zee. Vooral op de Golfstaten kijkt men hier neer als zijnde minderwaardig.

Dr. Nabil Toumeh: “Syrië is spiritueel, mensen als Mozes, Johannes de Doper en Jezus hebben hun wortels in onze regio. Het is de origine van de beschaving en die intellectuele structuur vormt de basis van onze samenleving. Onder vader en zoon Assad kon het land zich ontwikkelen tot een welvarende natie met zware industrie, een sterke medische sector en textiel. Dat moest echter kapot.”

Hij spreekt dan ook van een grote samenzwering tegen het land en ook de Arabische wereld: “Die Arabische Golfstaten hebben intellectueel niets, het zijn desolate gebieden zonder culturele achtergrond. Onze ideeën en welvaart zijn gewoon een gevaar voor de Europese Unie, de VS, Israël en de Golfstaten. Daarom introduceerden zij dit sektarisme om die mozaïek van culturen die Syrië is kapot te maken.”

Een huwelijk in een christelijke kerk. Tijdens het vijf dagen durende verblijf merkte ik vier huwelijksfeesten. Dit koppel werd zoals in vele gevallen ook in België met een grote pronkerige limousine naar de kerk gebracht. En alles moet netjes in beeld worden gebracht.

Volgens hem is er daarom sprake van een derde wereldoorlog: “Zoals de vorige wereldoorlogen ontstonden na een grote crisis, is ook de bankencrisis van 2007 de oorzaak van dit conflict. Men dacht na Tunesië, Jemen, Libië en Egypte ook dit land vlug kapot te krijgen. In die landen duurde het enkele weken om islamisten aan de macht te brengen. Hier lukt het hen ondanks de enorme zware inspanningen niet om dit ook in Syrië over te doen. Ze botsten op die mozaïek. Hun plan om de kaart van het Midden-Oosten te hertekenen faalt hier.”

De Fransen denken volgens hem nog steeds om hier als overheersers terug te keren. Wat overeenstemt met enkele indiscreties bij de toponderhandelingen binnen de NAVO en de EU. De Fransen zouden dan verschijnen als (sic) vredestroepen eens alles kort en klein is geslagen. Om zo het mandaat van de Volkerenvond uit het interbellum nog eens over te doen. Een idee die de debiliteit van de Franse politiek toont.

Normaal leven

Het leven in Damascus verloopt voor de bezoeker uit Europa grotendeels zoals dat in andere grote steden ter wereld is. Er zijn verkeersopstoppingen, drukke winkelstraten, huwelijken, rijen die staan aan te schuiven aan geldautomaten en overvolle restaurants. In in de straat heb je de mensen die druk doende met hun GSM gesprekken voeren, ouders die hun kinderen naar school brengen en ondernemers die zaken doen.

De Syrische krijgsheer en sultan Saladin (1137-1193), officieel Salah ad-Din Yoessoef bin Ajjoeb, die de Kruisvaarders een zware nederlaag toebracht en Jeruzalem heroverde. Zijn standbeeld staat pal aan de citadel van Damascus. Zijn graftombe aan de grote moskee is een belangrijke toeristische trekpleister. De Arabische elite van toen zag de Frankische Kruisvaarders als een weinig beschaafd volk. Ze waren niet zelden het mikpunt van spot.

Amper iets laat vermoeden dat het hier oorlog is en dat de regio met een 5 miljoen mensen een 1,2 miljoen oorlogsvluchtelingen moet huisvesten. Een cijfer dat volgens de lokale overheid gebaseerd is op het aantal gratis maaltijden die vluchtelingen krijgen, ook zij die bij familie inwonen.

Het enige dat wijst op de nabije oorlog zijn de massa’s controleposten die kris kras in het stadsverkeer verweven zijn. Ook zijn er aan belangrijke gebouwen als het parlement betonblokken om het verkeer te doen vertragen en zeer veel verkeersdrempels, ook op het platteland. En wie de soek in het centrum bezoekt dient zijn plastic zakken, handtassen, boekentassen en dozen open te doen.

Occasionele bommen

Maar het systeem werkt en er zijn de voorbije twee jaar voor zover geweten in de hoofdstad geen bomaanslagen met autobommen of zelfmoordterroristen meer geweest. De stad is dan ook zeer veilig, behalve voor de occasionele bommen die salafistische terreurgroepen vanuit enkele stadjes in de buurt zoals Darayya, Jobar en Douma afvuren.

Zelfs als er ergens in de miljoenenstad die Damascus is een paar raketten ontploffen blijft men in de stad gewoon verder doen. Het straatbeeld toont ook de erg gediversifieerde bevolking.

Tijdens de vijf dagen van mijn verblijf in Damascus was er slechts een aanval met vier bommen en daarbij drie doden, waaronder een kind. Oorlogsschade zie je in de miljoenstad die Damascus is dan ook niet.

Het is als een huis in Brussel dat uitbrandde. Alleen wie er vlakbij woont zal er iets van zien. Als je niet weet waar de bommen in Damascus vielen zal je er nooit iets van merken. Het leven gaat simpelweg gewoon zijn gang. Er valt ergens een bom en iedereen doet verder alsof er niets was gebeurd.

Ook de wegen en parken zijn ondanks de al straks vijf jaar durende oorlog relatief goed onderhouden. Beter dan in Beiroet en Libanon bijvoorbeeld dat eerder een chaotische boel lijkt dan een georganiseerde samenleving. Is het verkeer in Libanon een puinhoop dan verloopt dat in Damascus met veel meer orde. Er zijn trouwens langs de wegen in Libanon meer militaire controleposten dan in Syrië.

Goed onderhouden parken

Het mag in Syrië dan wel oorlog zijn maar de overheid wil dat alles zoals altijd in de stad netjes proper wordt gehouden.

Wel is er regelmatig een gebrek aan elektriciteit maar ook dit lijkt relatief. Een donkere stad is Damascus zeker nooit en het nachtleven gaat er zijn gewone gang. Wel krijgen journalisten en andere officiële gasten steeds goed bewapende lijfwachten mee. Soms met de Kalasjnikovs in de aanslag zoals tijdens de rit van de Libanese grens naar Damascus.

Het ontvoeren van een westerse journalist zou immers te veel propagandavoedsel geven aan die rebellen. En dat wil de Syrische regering ten allen prijzen vermijden. Uiteindelijk ben je hier op hun uitnodiging en staan ze dus ook in voor je veiligheid. En wie op dit ogenblik zomaar zonder beveiliging naar Syrië gaat kan dan ook beter vooraf al zelfmoord plegen dan in handen te vallen van een der salafistische groepen.

Wat ook opvalt is dat de propagandazenders van de Golfstaten zoals al Jazeera van Qatar en al Arabiya van de Verenigde Arabische Emiraten gewoon op de televisie te bekijken zijn. Neen, de gewone Damasceen doet gewoon verder met zijn dagelijkse ritme. De winkels zijn er trouwens goed voorzien van alle levensbenodigdheden.

Veel Syriërs gaan bij een bezoek aan hun stamcafé genieten van het roken met een waterpijp. Bij de salafistische rebellen, en niet alleen bij ISIS, is het roken verboden. Vrouwen verkrachten is in dit milieu dan weer een nationale sport.

Het wachten is gewoon op het einde van deze door het westen, Turkije, Israël en de Golfstaten georkestreerde oorlog. Met tienduizenden buitenlandse koppensnellers en plunderaars die zonder dat ze het veelal goed beseffen het land op vraag van die alliantie moeten vernielen. Maar met de komst van de Russen, de toegenomen steun van China en versterkingen vanuit Iran lijkt het tij te keren. Damascus snakt naar vrede.

Willy Van Damme

1) De groep werd op 11 januari 2012 tijdens hun bezoek aan de stad Homs door een onbekende groep met mortiergranaten aangevallen. De aanslag werd ook nooit opgeëist. Tijdens die aanval viel er een dode onder de journalisten, de onder meer voor de Franse televisiezender France 2 werkende Gilles Jacquier.

Het gebeurde in de late namiddag toen ze een betoging van aanhangers van de Syrische regering filmden. Onmiddellijk echter beweerden sommige van die reporters, waaronder de Nederlandse correspondent, Rudi Vranckx en Jens Franssen dat het Syrisch leger van Assad hiervoor verantwoordelijk was. Een van de aanwezigen in de groep schreef er zelfs een boek over om te kunnen bewijzen dat de Syrische overheid de schuldige was.

Van enig bewijs voor die straffe bewering was er echter nooit sprake. Op de Nederlandse televisie beweerde de betrokken correspondent zelfs doodleuk dat die rebellen niet over dergelijk wapentuig beschikten en die aanval dus alleen maar het werk kon geweest zijn van het leger.

De eeuwenoude soek van Damascus waar men letterlijk bijna alles kan vinden. Aan de toegang is er echter wel een strenge controle van iedereen die binnenkomt. Met zijn vele bezoekers is dit immers een der ideale plekken om een zelfmoordterrorist op af te sturen.

Het feit dat ze midden een betoging van aanhangers van het leger zaten kon hen niet eens van de wijs brengen. Het was een mooi staaltje van vooringenomenheid van dit soort ‘journalistiek’. Wat er ook gebeurde, was het negatief dan was de dader te zoeken in de omgeving van president Bashar al Assad. Zelfs al wees alles in de omgekeerde richting.

Nochtans was alles zo klaar als een klontje. Ze liepen immers midden in een van de vele door aanhangers van de Syrische regering gehouden betogingen in Homs. Betogingen die toen regelmatig door die salafistische rebellen werden beschoten.

Al maanden organiseerden die in de stad een waar schrikbewind met onder meer onthoofdingen van politieke tegenstanders en van leden van andere religieuze groepen. Maar dat wilden een Vranckx & Co niet weten. Ze weigerden het te zien.

Het ging zelfs zover dat Vranckx en Franssen er zuster Agnes Mariam, de organisatrice van de reis, van beschuldigden mee bij dit moordcomplot betrokken te zijn. Waarom? Simpelweg omdat ze wel met hen mee optrok in Damascus maar niet mee ging naar Homs. Voldoende voor beiden om haar te beschuldigen van wat in wezen een poging tot massamoord was.

Ook hier is het soms aanschuiven aan de geldautomaat. Syrië heeft de voorbije jaren zoveel mogelijk de Amerikaanse dollar zitten weren in ruil dan voor de euro.

Over de zaak zijn drie rapporten gemaakt, twee door de Arabische Liga en een door het Franse gerecht. Alle drie de rapporten stelden dat de daders dienden gezocht te worden bij die rebellen. Feiten die te lezen waren in onder meer de Franse krant Le Figaro.

En nochtans staat de Arabische Liga tegenwoordig de facto onder controle van Saoedi Arabië en is Frankrijk een der tegen Syrië oorlogvoerende partij. Geen probleem echter voor een Rudi Vranckx die nog maanden na de publicatie van die rapporten op de VRT televisie in Villa Vanthilt stelde dat die aanslag zonder twijfel het werk was van het Syrisch leger. Het is een van de duizend-en-één voorbeelden van journalistieke leugens in deze zaak.

Voor zuster Agnes Mariam is gans de zaak hun eigen schuld. “Ik had elders werk te doen en kon dus niet mee naar Homs. Bovendien was er hun opgedragen om wegens de onveiligheid niet na 16 uur in Homs op straat rond te lopen. Ze trokken zich hier echter niets van aan en bleven maar filmen. Het zijn kinderen”, aldus de zuster.

Deze Syrische soldaat overleefde de oorlog. Wel was zijn kin weggeblazen als gevolg van een ontploffing. Chirurgen maakten voor hem een nieuwe kin. De foto toont hoe zijn toestand was toen hij het hospitaal binnenkwam.

2) Het Aramees is een zustertaal van het Hebreeuws juist zoals het Duits verwant is met het Nederlands. Het was de volkstaal van de streek voor de komst van het christendom en de islam. Het wordt ook nog deels gesproken in Turkije, Libanon en Irak. Het behoort zoals trouwens ook het Arabisch tot de Semitische taalgroep.

Er is sprake van een Oost- en West-Aramees met daarbij dan nog enkele onderverdelingen. Dit kunnen echter gezien worden als dialecten. De taal wordt bij sommige christelijke kerken nog steeds gebruikt in de liturgie.

De reis werd mogelijk gemaakt door een comité van Syrische Nederlanders. Het zevenkoppige team bevatte nog een andere Belg, Paul Vanden Bavière, de gewezen journalist van De Standaard. Hij werkt tegenwoordig voor de website Uitpers.