Peter R. de Vries, Dendermonde en zuster Gaby

Het zullen weinigen weten maar er is wel degelijk een link tussen de gisteren in Amsterdam neergeschoten misdaadverslaggever Peter R. de Vries en Dendermonde. In oktober 1991 bracht het Nederlandse tijdschrift Aktueel immers het verhaal over de Norbertijnse pater Gaston Mornie onder de titel ‘De perverse priester’ van journalist Ko Boos. En hoofdredacteur van het nu verdwenen tijdschrift was Peter R. de Vries.

De stilte doorbroken

Dat het Nederlandse blad dit Belgische verhaal bracht was opmerkelijk. Evenals het feit dat de zaak waar het over schreef al dateerde van 3 maart 1982. Het betrof de verdwijning van zuster Gabrielle uit het Dendermondse Sint-Vincentiusklooster waaraan ook de lokale meisjesschool was verbonden. Het katholiek onderwijs was toen nog gescheiden tussen jongens en meisjes. Het moest zedig zijn!

Ook in Dendermonde liet Peter R. de Vries zijn sporen na. Hier in de moordzaak van pater Gaston Mornie en zijn slachtoffer zuster Gabrielle met haar echte naam Germaine Robberechts uit het naburige Opdorp.

De zaak was door het lokale katholieke establishment netjes in de doofpot gestopt en iedereen zweeg dan ook (1). Aktueel met hoofdredacteur Peter R. de Vries doorbrak echter die stilte. Maar geen nood want de toenmalige Dendermondse procureur Guido De Saeger, uit hetzelfde katholieke hout gesneden, verbood de distributie ervan in België. De laatste maal dat zoiets gebeurde.

Het blad werd uiteindelijk stiekem bijna in Dendermonde gedistribueerd en veroorzaakte een schok want je zag Mornie op de cover onder meer in damesondergoed poseren. En de man was tot 1991 toch algemeen directeur van de middelbare meisjesschool waar men meisjes tot deftige vrome dames diende op te voeden. Zij gaf les in esthetica.

Het onderzoek was ook eindelijk pas gestart nadat een Aalsterse commissaris veel later bij een onderzoek naar een drugzaak op de naam van Gaston Mornie viel en ontdekte dat de man mogelijks betrokken was bij de verdwijning van zuster Gabrielle, beter gekend in de school als Gaby of de Gabbe. Een ‘specialleke’  want ze had zelfs een drumstel en was er de enige die met de auto kon rijden.

Netjes verborgen

Voordien was alles netjes verborgen gehouden. Het klooster deed op 4 maart 1982 wel aangifte van haar verdwijning maar dat was alles. Waarbij zij tegen de lokale politie het hadden over een amoureuze affaire met een chauffeur en dat ze beiden naar Italië waren verdwenen. De politie mocht niet eens haar kamer doorzoeken.

Zelfs de officiële seining van haar verdwijning werd plots zonder opgaaf van reden verwijderd. Tot woede van de politiemensen die met de zaak bezig waren. Maar Aalst bracht redding. Tevergeefs want het bisdom Gent stuurde de man naar de psychiatrische katholieke kliniek Sint-Camillus in Sint-Denijs Westrem weg van het gerecht.

Waar hij dan opnieuw een jongetje molesteerde. Dit was ook de reden waarom hij voorheen in 1979 als algemeen directeur door het aartsbisdom Mechelen van Vilvoorde naar Dendermonde was gestuurd.

Dit nadat hij wegens wangedrag uit het norbertijnenklooster van Grimbergen was gegooid had hij immers in een katholieke school in Vilvoorde kinderen aangerand. En dus werd hij zo algemeen directeur van de meisjesschool in Dendermonde.

Gaston Mornie, in Dendermonde wegens zijn uiterlijk ook de Chinees genoemd, was een seksueel roofdier die ook uiterst agressief kon reageren.

Hij werd echter dankzij het Dendermondse parket en het bisdom nooit door de politie ondervraagd zelfs al was iedereen die de zaak volgde er van overtuigd dat hij de moordenaar was. De toenmalige bisschop Leonce-Albert Van Peteghem wist van de zaak en had de foto’s gezien. Mornie stierf in 2011.

Het klooster speelde mee

Ook haar collega’s kloosterzusters weigerden de politie over de zaak te woord te staan. Recent doken handgeschreven notities over de zaak op geschreven door een van de nu overleden zusters die de choquerende mentaliteit typeert die achter deze kloostermuren toen heerste.

Zo schrijft ze: “Als zuster Gabrielle niet door en door slecht was dan had zij bij de 2de of 3de vraag van Mornie om hem naar die seksfuiven in Aalst te voeren onmiddellijk moeten zeggen: Weet waar je aan begint weet wat de gevolgen zijn. Ik denk eerder dat zij zijn invloedrijke macht die hij in het bisdom had, blij, sadistisch zag ten onder gaan. Soeur Gabrielle, gij hebt geoogst wat jij gezaaid hebt.”

Waarbij zij bewust vergeet dat toen zuster Gabriella wel dreigde naar het bisdom te stappen hij haar vermoedelijk om het leven bracht. Waarna zij en haar kloosterzusters elke medewerking weigerden aan het gerechtelijk onderzoek. Wie is dan de schuldige? Wel tonen die notities wel dat men wist dat Mornie haar had vermoord.

Volgens bij het onderzoek ooit betrokken politiemensen moet zij ergens vlakbij het klooster begraven zijn. Zij verdween immers na een zeer hoogoplopende ruzie met Mornie en na dreigen om met een dossier over hem naar het bisdom te trekken. En behoudens zuster Gabrielle kon niemand er met de auto rijden.

Wel poogde Erwin Dernicourt toen hij tot Dendermondse procureur werd benoemd en vlak voor de verjaring de zaak toch nog op te lossen maar tevergeefs. Hij is nu in Gent procureur-generaal. De zaak blijft onopgelost en de vermoedelijke dader Gaston Mornie kon als een vrij man sterven.

Zuster Gabrielle was bij vele van haar leerlingen ook zeer geliefd en de zaak heeft bij velen dan ook sporen nagelaten. Velen zien hierin  het grootste Dendermondse schandaal van de laatste honderd jaar.

En Guido De Saeger? Ondanks de barslechte reputatie van het Dendermondse parket bleef hij verder doen en zijn ondergeschikten desnoods uitschelden. Velen weigerden een benoeming in Dendermonde. Tot journalist Frank De Moor in het weekblad Knack een bijtend artikel schreef over De Saeger en zijn parket.

En alhoewel er volgens een ingewijde wat foutjes in het artikel zaten betekende dit bijna onmiddellijk zijn einde als procureur en nam hij dezelfde week ‘vrijwillig’ ontslag. Wat namelijk alleen ingewijden wisten was dat Frank De Moor de echtgenote was van Anita Harrewijn en die was in Gent toen advocaat-generaal met als specifieke taak de werking van de lokale parketten.

Hij vertrok nadien dan ook snel uit de stad en stierf in ongenade en in alle stilte in 2005. Zijn zoon Jean werd in die periode zelfs internationaal geseind wegens criminele feiten. Hij zou nu juridisch adviseur zijn van de Amerikaanse tak van de ook al niet onbesproken bedrijvengroep Beaulieu.

In de zaak zijn nadien een aantal andere journalisten en documentairemakers actief geweest zoals Paul Jambers. Zonder spijtig genoeg enig resultaat. Er zijn nu nog wel een aantal nieuwkomers die er aan willen werken. Laat ons hopen.

Dus niet alleen zoals nu in Nederland poogde men Peter R. de Vries het zwijgen op te leggen. Ook in Dendermonde poogde men dat te doen, zij het hier dan met ‘legale’ middelen.

Rita Sarens schreef recent over de zaak een roman en had het daarbij ook over de situatie toen thuis bij de familie Mornie. Wat ook andere onderzoekers opviel.

Willy Van Damme

1) Alleen Hilde Geens in De Zwijger, het tijdschrift van Johan Anthierens, had er in die periode serieus aandacht voor. Hilde Geens zou nadien in het dossier van de Bende Van Nijvel haar kwaliteiten verder bewijzen.

2) Recent verscheen van de hand van Rita Sarens de over de zaak handelende roman ‘Zwijg in godsnaam’ waarbij de dame zich blijkbaar vooraf goed documenteerde. Het verscheen bij uitgeverij Inkt in Aalst. Voorheen publiceerde Kathelijne De Brauwer bij Epo ‘De dood van een non?’. Het is uitverkocht maar men kan het uitlenen in de Dendermondse bibliotheek.