Nord Stream 2 wordt afgewerkt

De Amerikaanse strafmaatregelen van eind vorig jaar tegen een serie Europese bedrijven betrokken bij de aanleg van Nord Stream 2, de gaspijpleiding die aardgas van Rusland via de Oostzee naar Duitsland moet brengen zal geen echte gevolgen hebben voor het afwerken van dit project. Vorig jaar trok de Zwitsers-Nederlands groep Allseas dat verantwoordelijk was voor de aanleg van Nordstream 2 zich immers omwille van die sancties terug. Kort voordien had Denemarken het licht op groen gezet voor de verdere realisatie van Nord Stream 2.

Veel gebrul

Nog deze week zal het schip Academic Cherskiy, eigendom van Gazprom en geschikt voor het leggen van pijpleidingen, blijkbaar bij het Deense eiland Bornholm in de Oostzee arriveren om Nord Stream 2 af te werken. Het betreft hier de laatste 160 kilometer die in de buurt van dit eiland nog moet gelegd worden. Het schip lag voorheen vlakbij de stad Nakhodka in het Russische Verre Oosten.

In wezen blijken de afkondiging door Washington van strafmaatregelen tegen de bij het project betrokken Europese bedrijven zonder echt nadelige gevolgen voor de zaak te zijn. Het was veel gebrul en verder niets. Het toonde wel nogmaals de uiterst agressieve houding van Washington tegenover Europa. Wil men in Europa een eigen beleid voeren dan is het opzetten van nieuwe structuren los van de VS essentieel.

Bornholm is het eiland vlakbij Duitsland, Zweden en ook Polen. Het duurde lang voordat Denemarken en Zweden toelating gaven om er die pijpleiding in de Oostzee aan te leggen. Polen en Estland poogden dit eveneens te saboteren. Ook hier tevergeefs. Een gevolg van de heel grote Amerikaanse druk op deze normaal erg pro-Amerikaanse landen. Toen dat niet hielp kondigde men dan maar sancties af tegen de betrokken Europese bedrijven. Het gas is voor gans West-Europa bestemd, incluis het Verenigd Koninkrijk. (Kaart Nord Stream AG)

Nord Stream 2 is essentieel om de groei van de West-Europese economie te verzekeren en het gebruik van steen- en bruinkool af te bouwen. Essentieel voor de broodnodige energietransitie. En ommezwaai die op een zo goedkoopst mogelijke wijze moet gebeuren.

De VS wil immers liever haar eigen gas aan de EU verkopen maar dat komt uit schaliegesteente en moet men bovendien ook nog per LNG-schip naar hier vervoeren. Het is daarom veel duurder dan dit van Gazprom. Via de twee pijpleidingen van Nordstream 2 moet jaarlijks 55 miljard m³ aardgas kunnen stromen.

Geostrategisch

Belangrijk is bovendien dat deze gastoevoer niet via Oekraïne loopt en men dus geen transitkosten moet betalen. Bovendien kan de regering in Kiev ditmaal geen chantage meer plegen tegen Rusland. Voorheen na de eerste staatsgreep in 2004 ontstond er een prijsgeschil tussen Rusland en Oekraïne en toen dat laatste nog langer weigerde te betalen draaide Moskou de kraan dicht voor Oekraïne.

Waarna Kiev dan maar het voor de EU bestemde gas zonder toelating of betalen aftapte. Ditmaal kan Kiev dit drukkingsmiddel niet meer gebruiken. Is er een nieuw geschil rond de levering van gas aan Oekraïne dan staat de regering in Kiev ditmaal veel zwakker. Gazprom kan dan simpelweg stoppen met het sturen van gas via Oekraïne en dan krijgt het ook geen geld meer uit de transit van dat gas naar de EU.

De ondertekening van het akkoord voor de constructie van Nord Stream 2 in 2017. Derde van rechts is Gerard Schröder, de vroegere Duitse sociaal-democratische kanselier en voorganger van Angela Merkel. Hij is het hoofd van het directiecomité. Ondanks de grootst mogelijke Amerikaanse druk zal het project dus dit jaar afgewerkt worden en kan het gas beginnen stromen. Ze loopt van Ust Luga in Rusland en Lubmin, een deel van de vroegere Hanzestad Greifswald in Duitsland. De kostprijs wordt geschat op bijna 10 miljard euro. (Foto Nord Stream AG)

Vandaar de woede van Washington die via Oekraïne een permanente wig wil drijven tussen Moskou en Brussel. De grote Amerikaanse vrees is immers het ontstaan van Eurazië, een gebied dat reikt van Beijing via Moskou tot Brussel en dat ook Indië kan omvatten. Een gigant waarbij de VS in vergelijking nog maar een dwerg is.

Het betekent dan het einde van wat men in de VS het Amerikaanse exceptionalisme noemt. Dit is de mogelijkheid van de VS om ongestraft overal via het gebruik van geweld, afpersing, omkoping en bedreigingen andere landen haar wil op te leggen.

Wat echter steeds moeilijker gaat. Zie Nordstream.2. Een project als Nordstream heeft dan ook verstrekkende geopolitieke gevolgen. Het gaat immers over veel meer dan alleen maar aardgas en een energietransitie.

Willy Van Damme