Dutchbat III tussen het asbestpoeder

Het verhaal van Dutchbat III, de Nederlandse militairen die in Bosnië-Herzegovina in Srebrenica zogenaamd de vrede moesten bewaren, staat al sinds het fiasco in 1995 bekend als een groot schandaal waarbij de dubbelzinnigheid en het bedrog van de NAVO open en bloot kwam te liggen. Toch voor diegenen die wat verder keken dan de krantenkoppen van toen.

Nu blijkt daar in dit dossier nog een ander schandaal te zijn welke tot dan door de legerleiding en de regering netjes geheim was gehouden. Waarbij men het mogelijks belastende fotomateriaal genomen door die militairen van Dutchbat III zoveel mogelijk afnam om dit daarna te laten verdwijnen.

Op een gifbelt

Een set foto’s is echter door de veiligheidsdiensten nooit gevonden en is nu op de Nederlandse website Novini publiek gemaakt. Het toont hun huisvestiging in een oude deels kapot geschoten accufabriek in het nabijgelegen Portocari. Ze leefden er tussen pakken giftige stoffen waaronder allerlei metalen en zelfs een open vat met radioactief materiaal alsmede onbedekte bergen wit asbestpoeder.

Het verhaal is vooral gebaseerd op de getuigenissen en fotomateriaal van de militairen Remko de Bruijne en Ronald Geval, indertijd adjudant van de Explosieven Opruimingsdienst (EOD). Deze rapporteerde over de zaak aan de legerleiding maar dat raakte nergens. Het verhaal over dit schandaal is nu verschenen op de website Novini en geschreven door journalist Edwin Giltay.(1)

adden achtergehouden. 

Edwin Giltay volgt al jaren de kwestie van Srebrenica en de Nederlandse militaire missie daar.

Deze heeft zich als schrijver geworpen op dossiers rond het Nederlandse leger en Srebrenica. Zo schreef hij ‘De Doofpotgeneraal’ (2) een boek dat o.m. gaat over foto’s die volgens de veiligheidsdienst bij de ontwikkeling mislukte en die in Joegoslavië begane oorlogsmisdaden zouden aantonen. Voor kenners van het dossier is dit mislukken echter ongeloofwaardig. Het boek werd in eerste aanleg zelfs verboden maar in beroep dan toch toegelaten.

Volgens de Bruijn en Geval wist de Nederlandse legerleiding van het bestaan van de problemen rond de huisvestiging in Srebrenica maar deden ze niets en hielden het ook geheim. Ze verboden militairen er zelfs met anderen over te spreken. Opvallend is dat de eerder in Srebrenica gevestigde Canadezen elders een kamp hadden gemaakt.

Dat de militairen op bevel in zomertenue en zonder mondmasker dit wit asbestpoeder met de schop moesten verwijderen was geen probleem. Bovendien was toen een plaatselijk riviertje overstroomd en had het water zich een weg gebaand door dit asbestpoeder.

En als nadien in 1999 de zaak de toenmalige minister van Defensie ter oren kwam trok het leger eindelijk in actie en beloofde zij de registratie van iedere betrokken militair die zich zou melden. Wat duidelijk slecht verliep want vele militairen werden hierover nooit bereikt. Zelfs zo te zien diegenen die nog in dienst waren.

En wat betreft de op de basis werkende lokale bevolking is er blijkbaar zelfs helemaal geen sprake van een registratie. Nochtans was dit gebied rond dat militair kamp officieel uitgeroepen tot Nederlands grondgebied waar dus de arbeidswetgeving, o.a. voor het werken met asbest, van toepassing was. En dus ook zo voor de er werkende inwoners van Srebrenica. Maar daar blijkt het Nederlands leger en de overheid zich geen zorgen over te maken.

Hier tussen die bergen wit asbestpoeder, niet afgedekt radioactief materiaal, accuzuur en allerlei giftige metalen moesten de Nederlandse militairen leven. Een gif(t) van de legertop die het na klachten met alle mogelijke middelen geheim hield en niets deed aan die problemen.

Officieel was het Nederlandse leger er actief om de mensen in Bosnië-Herzegovina te helpen. In de praktijk liet men hen werken vlakbij bergen onafgedekt wit asbestpoeder. Een der meest gevaarlijke cancerogene stoffen die er bestaan.

Dit voorval toont duidelijk aan dat het lot van de lokale bevolking en zelfs de Nederlandse militairen hen niet eens interesseerde. Ze waren daar alleen omdat de VS dat vroeg. Veilige enclaves waren daarbij gewoon een excuus om gebieden te bezetten.

De oorlog tegen Joegoslavië

Gans deze actie rond Srebrenica en Joegoslavië kaderde dan ook in het plan van de NAVO om geheel Oost-Europa te bezetten en er vazalstaten van te maken. Waarbij de NAVO na de verovering van Oost-Europa, de Baltische staten en delen van de Kaukasus haar oog ook had laten vallen op het tot dan toe los van de Sovjetunie en de NAVO opererende Joegoslavië.

En dus was er snel ook hier oorlog. Men stookte de ultranationalisten in de deelstaten gewoon op. Zo gingen een groot deel van het militaire materiaal van het vroegere Oost-Duitse leger naar de Kroaten en gebeurde die hun opleiding onder Duits toezicht in het toen veilige en naar Duitsland overgelopen Hongarije. En voor wapens was er verder dan o.m. de Belg Jacques Monsieur die op Amerikaanse vraag het nodige leverde.

Joegoslavië moest kapot en in stukken gehakt zodat ook dit een makkelijk kneedbare vazalstaat van de NAVO kon worden. En dus werden de oude demonen van de Tweede Wereldoorlog terug tot leven geroepen (3). Met als resultaat een sinds 1945 in Europa niet meer gezien bloedbad.

Dutchbat III op bevel in actie in Srebrenica met het met de schop en zonder mondmasker opruimen van een mix van water, modder en wit asbestpoeder. Geen beschermende kledij, zomertenue was voor de soldaten genoeg dachten de hogere officieren.

Waarbij vooral het Duitsland van kanselier Helmut Kohl (CDU) en zijn minister van Buitenlandse Zaken Hans-Dietrich Genscher (FDP) agressief optraden. Deze laatste snoerde zelfs Mark Eyskens (CD&V), onze minister van Buitenlandse Zaken op een vergadering van de EU hondsbrutaal de mond.

“Duitsland wou oorlog en kreeg dat ook”, was de commentaar achteraf van een toen aanwezige Europese diplomaat. Een verhaal dat nadien door de vroegere staatssecretaris voor Europese Zaken Anne-Marie Lizin (PS) werd bevestigd. Men hoopte in België op steun van andere Europese landen maar die kwam er niet. Iedereen liep achter Duitsland.

Officieel om de vrede te bewerkstelligen kwamen er dan via een resolutie van de VN troepen van de NAVO om bedreigde dorpen te beschermen. In ruil moesten die enclaves zich dan ook gedeisd houden en geen oorlogsdaden meer plegen tegen de buurdorpen. Een ervan was Srebrenica, een stadje niet ver van de Servische grens waar op dat ogenblik alleen nog moslims leefden. De anderen waren of gevlucht of gedood.

Srebrenica een val van de NAVO

In de praktijk liet de NAVO, die officieel werkte in opdracht van de VN, die niet zelden onder controle van al Qaeda opererende terreurgroepen gewoon verder moorden en de andere dorpen in de buurt leegplunderen. Met als gevolg dat die oorlog bleef voortduren. Van ‘veilige enclaves’ zoals de NAVO beweerde na te streven kwam nooit iets in huis. Wat duidelijk de bedoeling was.

Zo is het bovendien geweten dat Osama bin Laden, topman van Al Qaeda, een regelmatige gast was bij de toenmalige Bosnische president Ilija Izetbegovic. Ook was de huidige Saoedische koning Salman bin Abdoelaziz, toen nog gouverneur van de regio rond de hoofdstad Riyad, er erg actief.

Via zogenaamde Saoedische caritatieve instellingen, waarvan hij de baas was, versluisde hij tientallen miljoenen dollars naar die islamietische terreurgroepen in Bosnië waaronder uiteraard veel naar al Qaeda ging.

En toen in 1995 het Bosnisch-Servische leger zich opmaakte voor de verovering van Srebrenica was het licht bewapende Dutchbat III uiteraard niet in staat dit te verhinderen. Ze riepen wel de hulp in van de luchtmacht van de in het land aanwezige Fransen en Amerikanen maar die gaven merkwaardig niet thuis. Ze weigerden gewoon ter hulp te komen.

Wat Dutchbat III en zelfs Tom Karremans, het hoofd van de Nederlandse eenheid, niet wisten was dat al vooraf binnen de NAVO op besloten vergaderingen tegen Nederland was gesteld dat zij geen luchtsteun gingen geven moest Dutchbat III aangevallen worden. Een gegeven dat de Nederlandse legerleiding en regering hun manschappen had achtergehouden.

Osama bin Laden was een in Joegoslavië bij de NAVO en de Bosnische president Ilija Izetbegovic graag geziene gast en een nauwe bondgenoot. Het salafisme is dan ook in Bosnië, naast dan Kosovo, een blijver gebleven met honderden jihadisten die de voorbije jaren naar Syrië en Irak trokken. Dankzij de NAVO.

Verdacht is dat ook Naser Oric, de militaire leider van deze moslimenclave vlak voor de aanval met een deel van zijn manschappen naar elders was getrokken. De man liet zich ooit zelfs fotograferen tussen de lijken van mensen uit buurdorpen waarvan er enkele ook onthoofd waren. Van een veroordeling van Oric is het voor zover geweten nooit gekomen. Het bleef beperkt tot voorarrest en twee jaar in eerste aanleg door het internationaal strafhof in den Haag. .

Geweten is verder dat de NAVO de interne communicatie van de gewapende groepen in Joegoslavië afluisterde en vermoedelijk dus wist wat er met Srebrenica op handen was. Wat hen feitelijk in dat geval medeplichtig maakt aan de massamoord nadien.

Toen het Bosnisch-Servische leger op 13 juli 1995 de enclave veroverde werden er nadien uit weerwraak een geschatte 8.000 mannen uit Srebrenica vermoord. Het was het teken, excuus, voor een harder optreden van de NAVO in het vroegere Joegoslavië. In die zin kwam die slachting de VS en Duitsland goed van pas.

Nadien bereikte men in november 1995 het zogenaamde Akkoord van Dayton, genoemd naar de Amerikaanse stad waar men dit onderhandelde. Waarbij men Bosnië-Herzegovina in drie stukken verdeelde, een voor de Serviërs, de Kroaten en de moslims. Met daarboven een centrale regering. De ultra’s hadden gewonnen. Het ‘land’ is nu meer dan twintig jaar later met zijn drie lokale regeringen feitelijk nog steeds onleefbaar.

Maar het zit wel vast onder de paraplu van de VS, NAVO en de EU. Meer moet dat niet zijn. Met de dagelijkse problemen van de lokale bevolking kan men zich echter in Brussel en Washington niet bezig houden. Wie maalt daarom? Evenveel als om het lot van de mannen van Dutchbat III. Amper iemand dus!

Willy Van Damme

1) Novini, Edwin Giltay, 26 november 2018, http://www.novini.nl/dutchbat-militairen-bleken-op-gifbelt-gestationeerd/.

2) De doofpotgeneraal, Edwin Giltay, De Blauwe Tijger, 262 pagina’s, 2016, 19.50 euro.

3) Joegoslavië was na de eerste wereldoorlog eengemaakt, los van de ‘foute’ Oostenrijks-Hongaarse Dubbelmonarchie. Toen Nazi-Duitsland het veroverde brak men dat in de stukken die we nu terug zien. Waarbij onder impuls van de nazi’s men de bevolking tegen elkaar opzette en er door fascistische groepen gruwelijke misdaden tegen de bevolking werden begaan. Zeker in Kroatië zijn die nu terug.

Toen de NAVO eenzijdig, en dus illegaal, besloot om Servië te bombarderen met daarbij de hoofdstad Belgrado was de Duitse luchtmacht er als de kippen bij om die stad desnoods te vernielen.

Na het plotse en nooit goed verklaarde verdwijnen van Genscher uit de Duitse regering kwam Joschka Fischer van der Grünen op Buitenlandse Zaken. Deze ‘groene’ politicus zette het beleid van zijn voorganger gewoon verder en was zo de eerste Duitse minister van Buitenlandse Zaken die na Adolf Hitler Belgrado liet bombarderen.

Na zijn vertrek uit de politiek mocht hij dan deelnemen, naast figuren zoals Tony Blair en Bill Clinton, aan het erg lucratieve internationale lezingencircuit. En ja, ook hier bij de bombardementen op Belgrado waren de mensenrechten – ditmaal die van de Kosovaren – de officiële reden voor wat toch gewoon oorlogsmisdaden lijken.

Het boek Blufpoker van Michel Collon geeft een goed overzicht van die zoveelste smerige oorlog. Het is zowat het enige basiswerk in het Nederlands over dit conflict. ‘Blufpoker – De grootmachten Joegoslavië en de komende oorlogen.’ EPO, 1998, 456 pagina’s op A4 formaat.